شناسایی و تایید مولکولی آویشن ایرانی (Thymus persicus) بر اساس توالی‌های nrDNA ITS

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه بیولوژی، پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

2 استادیار گروه کشاورزی، پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

3 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه کشاورزی، پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

4 استاد بخش تحقیقات گیاه شناسی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران

چکیده

آویشن ایرانی (Thymus persicus) یکی از گونه­های انحصاری جنس Thymus است که در استانهای زنجان و آذربایجان غربی (تکاب و حومه) ایران رویش دارد. این گونه با داشتن برگ­های باریک خطی شکل با کرک­های غیرغده­ای بلند به همراه کرکهای غده­ای تک سلولی کوتاه در بین سایر گونه­های جنس آویشن به خوبی متمایز است. برای تعیین جایگاه تبارزایشی گونه آویشن ایرانی و روابط خویشاوندی آن با سایر گونه­ها و تایید مولکولی این گونه، 25 نمونه متعلق به 19 گونه از جنس Thymus به همراه گونه­هایی از جنس­های خویشاوند Origanum، Satureja، Thymbra، Micromeria، Ziziphora، Gontscharovia ، Saccocalyx و Zataria انتخاب و آنالیز تبارزایشی بر اساس توالی­های nrDNA ITS انجام شد. کلادوگرام حاصل از آنالیز بیزین نشان داد که جنس آویشن با در نظر گرفتن جنس Saccocalyx پیرا تبار است و رابطه خویشاوندی خواهری آن با جنس Origanum تایید شد. گونه T. persicus با وجود صفات متمایز کننده خاص به همراه سایر گونه­های این جنس در کلاد تک تبار Thymus بصورت پلی تومی و حل نشده ظاهر شد. گونه
 T. marandensis به عنوان یک گونه خواهری با برخی از گونه های این جنس از جمله T. daenensis، T. migricus، T. pubescens، T. trautvetteri و T. carmanicus قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها


Abdolahinia, E. D, Bashir, N. S., Hagnazari, A., Nazemiyeh, H. & Hejazi, M. S. .2011: A comparative phenotypic and ITS based genotypic study in thyme species (Thymus L. Lamiaceae). -Vegetos 24: 102-113.
Brauchler, C., Meimberg, H. & Heubl, G. 2010: Molecular phylogeny of Menthinae (Lamiaceae, Nepetoideae, Mentheae) taxonomy, biogeography and conflicts. -Molecular Phylogenetics and Evolution 55: 501–523.
Bräuchler, C., Meimberg, H., Abele, T., Heubl, G., 2005: Polyphyly of the genus Micromeria (Lamiaceae) – evidence from cpDNA sequence data. -Taxon 54: 639–650.
Bunsawat, J., Elliott, N. E., Hertweck, K. L., Sproles, E., Alice, L. A., 2004: Phylogenetics of Mentha (Lamiaceae): evidence from chloroplast DNA sequences. -Systematic Botany 29: 959–964.
Drew, B. T. & Sytsma, K. J. 2012:Phylogenetics, biogeography, and staminal evolution in the tribe Mentheae (Lamiaceae). -American Journal of Botany99:933–953.
Felsenstein, J. 1985: Confidence limits on phylogenies: an approach using the bootstrap. - Evolution 39, 783–791.
Hall, T. A. 1999: BioEdit: a user-friendly biological sequence alignment editor and analysis program for Windows 95/98/NT. -Nucleic Acids Symposium Series 41: 95-98.
Jamzad, Z. 2009: Thymus and Satureja species of Iran. Research Institute of Forest and Rangelands, Tehran, Iran. 171 pp.
Jamzad, Z. 2012: Lamiaceae in Assadi, M, Maassoumi, A., Mozaffarian, V. (eds.), Flora of Iran, no.. 76, Research Institute of Forest and Rangelands, Tehran, Iran.
Jamzad, Z., Chase, M., Ingrouille, M, Simmonds M, & Jalili, A. 2003: Phylogenetic relationships among Nepeta L. (Lamiaceae) species and related genera based on sequence data from internal transcribed spacers (ITS) of nuclear ribosomal DNA. -Taxon 52: 21-32.
Morales, R. 2002: The history, botany and taxonomy of the genus Thymus. In: Thyme, the genus Thymus. pp: 1-43, (Stahl-Biskup, E. & Saez, F. eds.). -Taylor & Francis, London.
Nuin, P. 2005: MrMTgui 1.0 (version 1.6). Program distributed by the author at. http://www.ge-nedrift.org/mtgui.php.
Nylander, J. A. A. 2004: MrModeltest v2. Program distributed by the author. -Evolutionary Biology Centre, Uppsala University.
Page, D. M. 2001: TreeView (Win32) version 1.6.6. Available at: http://taxonomy.zoolo-gy.gla.ac.uk/rod/rod.html/.
Posada, D. & Buckley, T. 2004: Model selection and model averaging in phylognetics: advantages of Akaike information criterion and Bayesian approaches over likelihood ratio tests. -Systematic Biology 53: 793–808.
Prather, L. A., Monfils, A. K., Posto, A. L. & Williams, R. A. 2002: Monophyly and phylogeny of Monarda(Lamiaceae): evidence from the internal transcribed spacer (ITS) region of nuclear ribosomal DNA. -Systematic Botany27: 127–137.
Quan, J.-P., He, S.-L., Peng, F., Zheng, Y.-H. & Xia, B. 2008: Molecular Phylogenetic Study of Genetic Relationships of Some Thymus Species. -Acta Botanica Boreali-Occidentalia Sinica 28: 101-106.
Rasooli, I. & Mirmostafa, S. A. 2003: Bacterial susceptibility to and chemical composition of essential oils from Thymus kotschyanusand Thymus persicus. -Journal of Agriculture and Food Chemistry 51: 2200-2205.
Rechinger, K. H. 1982: Flora Iranica, Labiatae, No. 150. -Akademic Druck-u. Verlagsanstalt, Graz, Austria.
Ronquist, F. & Huelsenbeck, J. P. 2003: MrBayes 3: Bayesian phylogenetic inference under mixed models. -Bioinformatics 19: 1572–1574.
Ronquist, F., Huelsenbeck, J. P. & Van der Mark, P. 2005: MrBayes 3.1 Manual. Available at: http://mrbayes.csit.fsu. edu/wiki/index.php/Manual.
Sefidkon, F., Dabiri, M. & Mirmostafa, S. A. 2002: The essential oil of Thymus persicus (Ronniger ex Rech. f.) Jalas from Iran. -Journal of Essential Oil Research 14: 351-352.
Sonboli, A., Kazempour Osaloo, S., Riahi, H. & Mozaffarian, V. 2010: Tanacetum joharchii sp. nov. (Asteraceae-Anthemideae) from Iran, and its taxonomic position based on molecular data. -Nordic Journa of Botany 28: 74-78.
Swofford, D. L., 2002. PAUP*: Phylogenetic Analysis using Parsimony (* and Other Methods), version 4. Sinauer Associates, Sunderland, Mass.
Thompson, J. D., Higgins, D. G. & Gibson, T. J. 1994: CLUSTAL W: improving the sensitivity of progressive multiple sequence alignment through sequence weighting, position specific gap penalties and weight matrix choice. -Nucleic Acids Research 22: 4673 – 4680.
Walker, J. B. & Sytsma, K. J. 2007: Staminal evolution in the genus Salvia (Lamiaceae): molecular phylogenetic evidence for multiple origins of the staminal lever. -Annals of Botany 100: 375–391.
Walker, J. B., Sytsma, K. J., Treutlein, J. & Wink, M. 2004: Salvia (Lamiaceae) is not monophyletic: implications for the systematics, radiation, and ecological specializations of Salvia and tribe Mentheae. -American Journal of Botany 91: 1115–1125.
White, T. J., Bruns, T., Lee, S. & Taylor, J. 1990: Amplification and direct sequencing of fungal ribosomal RNA genes for phylogenetics. In: Innis, M. A., Gelfand, D. H., Sninsky, J. J., White, T. J. (Eds.), PCR Protocols: A Guide to Methods and Applications. -Academic Press, San Diego, pp. 315–322.