مطالعه تشریحی برگ و ساقه در گونه‌های ایرانی جنس Bolboschoenus، در ارتباط با تاکسونومی و اکولوژی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهش بخش تحقیقات رستنیها، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور.

2 محقق ‌موسسه گیاهشناسی، آکادمی علوم جمهوری چک.

چکیده

ساختار تشریحی برگ و ساقه 5 گونه از جنس Bolboschoenus مورد بررسی قرار گرفتند که هدف از این تحقیق، شناسایی خصوصیات تشخیصی با توجه به تمایز مورفولوژیکی و یافتن روابط موجود بین تفاوتهای ساختاری و اکولوژیکی این گونه‌ها بود. ساختار تشریحی در برش عرضی برگ و ساقه برای بدست آوردن صفات تشخیصی جهت تکمیل مطالعات قبلی انجام گرفته در برش عرضی میوه این گونه‌ها مطالعه شدند. حضور و ترتیب سلولهای بولیفرم در لایه‌های اپیدرمی و زیراپیدرمی و همینطور حضور حفرات هوا بین دستجات آوندی در بین گونه‌ها متغیر بود. همچنین مشخص گردید که ساختار تشریحی ساقه دارای صفات تشخیصی مناسب در تشخیص گونه‌ها نیست. اگرچه اغلب صفات تشریحی تایید کننده تفاوتهای مورفولوژیکی و تشریحی میوه می‌باشند لیکن آنها به تنهایی نمی‌توانند موثر باشند. در مقابل، سازگاریهای آناتومیکی نسبت به شرایط زیست محیطی در مورد هر گونه در ارتباط با اکولوژی آنها (از جمله سازش با شرایط خشکی، شوری و ..) کاملا مشخص است.
 

کلیدواژه‌ها


Amini Rad, M. 2003: Two new records of Cyperaceae family from Iran. –Iran. J. Bot. 10: 31–34.
Amini Rad, M. & Hroudová, Z. 2007: Two new records of Bolboschoenus species from Iran. –Iran. J. Bot. 13: 57–62.
Amini Rad, M. & Sonboli, A. 2008: Leaf and stem anatomy of the Cyperus subgenus Cyperus in Iran. –Rostaniha 9: 6–22. [in English with Persian abstract]
Amini Rad, M., Hroudová, Z. & Marhold, K. 2010: The genus Bolboschoenus in Iran: taxonomy and distribution. –Nord. J. Bot. 28: 588–602.
Boissier, E. 1882. Flora Orientalis. Vol. 5. –Genevae & Basileae.
Browning, J. & Gordon-Gray, K. D. 1993: Studies in Cyperaceae in southern Africa. 21: The taxonomic significance of the achene and its embryo in Bolboschoenus. –S. Afr. J. Bot. 59: 311–318.
Browning, J. & Gordon-Gray, K. D. 2000: Patterns of fruit morphology in Bolboschoenus (Cyperaceae) and their global distribution. –S. Afr. J. Bot. 66: 63–71.
Browning, J., Gordon-Gray, K. D. & Smith, S. G. 1995: Achene structure and taxonomy of North American Bolboschoenus (Cyperaceae). –Brittonia 47: 433–445.
Browning, J., Gordon-Gray, K. D. & Smith, S. G. 1997a: Achene morphology and pericarp anatomy of the type specimens of the Australian and New Zealand species of Bolboschoenus (Cyperaceae). –Austral. System. Bot. 10: 49–58.
Browning, J., Gordon-Gray, K. D., Smith, S. G. & Staden, J.V. 1996: Bolboschoenus yagara (Cyperaceae) newly reported for Europe. –Ann. Bot. Fenn. 33: 129–136.
Browning, J., Gordon-Gray, K. D., Smith, S. G. & Van Staden, J: 1997b. Bolboschoenus maritimus s.l. in the Netherlands: a study of pericarp anatomy based on the work of Irene Robertus-Koster. –Ann. Bot. Fenn. 34: 115–126.
Cronk, J. K. & Fennessy, M. S. 2001: Wetland plants: biology and ecology. –Lewis Publ., Boca Raton etc.
DeFilipps, R. A. 1980: Scirpus L. – In: Tutin, T. G., Heywood, V. H., Burges, N. A., Moore, D. M., Valentine, D. H., Walter, S. M. & Webb, D. A. (eds.), Flora Europaea 5: 277–280. –Cambridge University Press, Cambridge.
Egorova, T. V. & Tatanov, I. V. 2003: O sistematicheskom polozhenii Bolboschoenus planiculmis i Bolboschoenus koshewnikowii (Cyperaceae)]. –Bot. Zhurn. 88: 131–142. [In Russian with English summary]
Goetghebeur, P. & Simpson, D. A. 1991: Critical notes on Actinoscirpus, Bolboschoenus, Isolepis, Phylloscirpus and Amphiscirpus (Cyperaceae). – Kew Bull. 46: 169–178.
Fahn, A. & Cutler, D. F. 1992: Xerophytes.  –Gebrüder Borntraeger, Berlin, Stuttgart.
Hefler, S. M. & Longhi-Wagner, H. M. 2010: Contribution of leaf anatomy to the taxonomy Cyperus L. subg. Cyperus (Cyperaceae) species from Southern Brazil. –Acta Bot. Brasil. 24: 708–717.
Hroudová, Z., Moravcová, L. & Zákravský, P. 1997: Effect of anatomical structure on buoyancy of achenes of two subspecies of Bolboschoenus maritimus. –Folia Geobot. Phytotax. 32: 377–390.
Hroudová, Z., Moravcová, L. & Zákravský, P. 1998: Differentiation of the central European Bolboschoenus taxa based on fruit shape and anatomy. –Thaiszia – J. Bot. 8: 91–109.
Hroudová, Z., Zákravský, P., Ducháček, M. & Marhold, K. 2007: Taxonomy, distribution and ecology of Bolboschoenus in Europe. –Ann. Bot. Fenn. 44: 81–102.
Kukkonen, I. 1998. Cyperaceae. – In: Rechinger, K. H. (ed.), Flora Iranica. No. 173. -Akademische Druck- und Verlagsanstalt, Wien.
Kukkonen, I. 2001. Cyperaceae. – In: Ali, S. I. and Qaiser, M. (eds.), Flora of Pakistan. No. 206. -Univ. of Karachi.
Leite, K. R. B., Franca, F. & Scatena, V. L. 2009. Anatomy of amphibious Cyperaceae species from lakes in semi-arid region of Bahia State, Brazil. –Acta Bot. Brasil. 23: 786–796.
Maire, R. 1957. Flore de ľ Afrique du Nord, Vol. 4. – Ed. Paul Lechevalier, Paris. 
Martins, S., Pilatti, V., Vegetti, A. & Scatena, V. L. 2012: Do leaves in Cyperoideae (Cyperaceae) have a multiple epidermis or a hypodermis? –Flora 207: 351–345.
Metcalfe, C. R. 1971: Anatomy of the monocotyledons, Vol. 5. Cyperaceae. –Oxford, 597 p.
Mobayen, S. 1975: Rostaniha-e-Iran. Vol. 1. –Tehran Univ. [in Persian]
Oteng-Yeboah, A.A. 1974: Taxonomic studies in Cyperaceae-Cyperoideae. –Not. Royal bot. Gard. Edinburgh 33: 311–316.
Parsa, A. 1950: Flora de I’Iran. Vol. 5. –Mus. d’Hist. Nat. Teheran.
Pazourek, J. & Votrubová, O. 1997: Atlas of Plant Anatomy. –Peres Publ., Prague.
Raymond, M. 1965: Cyperaceae. – In: Koeie, M. & Rechinger, K. H. (eds.), Symbolae Afghanicae VI, Det kongelige Danske Videnskabernes Selskab, Biologiske Skrifter 14: 12–16.
Smith, S. G. 2002: Bolboschoenus. – In: Ball, P. W., Reznicek, A. A. & Murray, D. F. (eds.), Flora of North America, Cyperaceae, Vol. 23, p. 37–38. -Oxford University Press, New York.
Soros, C. L. & Dengler, N. G. 1998: Quantitative leaf anatomy of C3 and C4 Cyperaceae and comparisons with the Poaceae. –Int. J. Pl. Sci. 159: 480–491.
Soros, C. L. & Bruhl, J. J. 2000: Multiple evolutionary origins of C4 photosynthesis in the Cyperaceae. –In: Wilson, K.L. & Morrison, D.A. (eds.), Monocots: Systematics and evolution, p. 629–636, CSIRO, Melbourne.
Standley, L. A. 1990: Anatomical aspects of the taxonomy of sedges (Carex, Cyperaceae). –Canad. J. Bot. 68: 1449–1456.
Tan, K. 1985. Bolboschoenus. – In: Davis, P. H. & Oteng-Yeboah, A. (eds.), Flora of Turkey, vol. 9: 62–64. –Edinburgh.
Tatanov, I. V. 2004: Srovnitelnaya karpologiya vidov  Bolboschoenus (Cyperaceae) v svyazi s sistematikoi roda. –Bot. Zhurn. 89: 1225–1248.  [In Russian with English summary]
Tatanov, I. V. 2007: Taxonomicheskii obzor roda Bolboschoenus (Aschers.) Palla (Cyperaceae). –Novosti Sist. Vyssh. Rast. 39: 46–149. [In Russian].
Zarrinkamar, F., Jalili A., Hamzehَ ee, B., Asri, Y., Hodgson, J. C., Thompson, K. and Shaw, S. 2002: Foliar anatomy of Carex in Arasbaran, NW. Iran. –Iran. J.  Bot. 9: 261–270.