مطالعه تاکسونومیکی بلوط‌های لوب دار جنگلهای زاگرس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری سیستماتیک گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه زیست‌شناسی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه زیست شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

3 استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران.

4 استادیار گروه زیست شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

چکیده

جنس بلوط دارای حدود 500 گونه در سراسر جهان می‌باشد. گروه بلوط‌های با برگ لوب‌دار دارای بیشترین گونه نسبت به سایر گروهها ی این جنس می باشد. در این پروژه پراکنش گونه‌های بلوط با برگ لوب‌دار در رشته کوه زاگرس مورد مطالعه قرار گرفته است. جوانشیر 6 گونه و مینسکی 2 گونه از این گروه را برای زاگرس بیان کرده اند. نمونه‌ها بر اساس کارهای قبلی صورت گرفته، فلور سایر کشورها، عکس های دیجیتال از هرباریومهای باغ گیاهشناسی ادینبورا، باغ گیاه شناسی بلژیک و انجام مطالعات مورفولوژیک موردشناسایی قرار گرفتند. در این مطالعه 23 صفت کمی و کیفی برگ، کرک‌ها و پیاله مورد مطالعه قرار گرفت. آنالیز خوشه‌ای نمونه‌ها نشان داد که صفات برگ در این گروه نقش مهم و اساسی در جدا کردن گونه‌ها دارند و نقش کرکها در جدا کردن گونه‌ها کم رنگ می‌باشد. بر اساس مشاهدات و یافته‌های ما چهار تاکسون زیر از این گروه در رشته کوه زاگرس حضور دارند.
Quercus robur L. subsp. pedunculiflora (K. Koch) Menitsky, Q. robur L. subsp. robur, Q. petraea subsp. pinnatiloba (K. Koch) Menitsky  and  Q. infectoria subsp. veneris (A. Kern.) Meikle.
و در نهایت دو تاکسون زیر برای اولین بار از فلور ایران گزارش می‌گردند
Quercus robur L. subsp. robur and  Q. petraea subsp. pinnatiloba (K. Koch) Menitsky

کلیدواژه‌ها


Axelrod, Di. 1983: Biogeography of oaks in the Arcto Tertiary province. -Ann. Missouri Bot. Gard.  70: 629–657.
Baranski, M. 1975: An analysis of variation within white oak (Quercus alba L.). North Carol. Agric. Exp. Sta. Techn. Bull. 236, 176 pp.
Blue, M. P. & Jensen, R. J. 1988: Positional and seasonal variation in oak (Quercus; Fagaceae) leaf morphology. -Am. J. Bot. 75: 939-947.
Bruschi, P., Grossoni, P. & Bussotti, F. 2003: Within-and among-tree variation in leaf morphology of Quercus petraea (Matt.) Liebl. natural populations. -Trees-Structure and Function 17: 164–172.
Curtu, AL., Gailing, O., Leinemann, L. & Finkeldey R. 2007: Genetic Variation and Differentiation Within a Natural Community of Five Oak  Species (Quercus spp.). -Plant Biology 9: 116-126.
Denk, T., Grimm, G. W., 2010: The oaks of western Eurasia: traditional classifications and evidence from two nuclear markers. -Taxon 59: 351–366.
Djavanchir Khoie, K. 1967: Les chênes de  L`Iran. Ph. D. Thesis. -Universite de Montpellier, Faculte des Sciences.  221 pp.
Erfani, F., Feghi, J. M., Zobeiri, Y., & Namiranian, M. 2008: Comparison of two distance methods for forest spatial pattern analysis (Case study: Zagros forests of Iran). -J. Applied Sci., 8: 152-157.
Ghazanfari, H., Namiranian, M., Sobhani, H., & Mohajer, R. M. 2004: Traditional forest management and its application to encourage public participation for sustainable forest management in the northern Zagros Mountains of Kurdistan Province, Iran. -Scand. J. For. Res. 19 (Suppl. 4): 65–71.
Hardin, J. W. 1975: Hybridization and introgression in Quercus alba. -J. Arnold Arbor. 56: 336–363.
Hardin, J. W. 1976: Terminology and classification of Quercus trichomes. -J. Elisha Mitchell Sci. Soc. 92: 151-161.
Hardin, J. W. 1979a: Atlas of foliar surface features in woody plants, I. vestiture and trichome types of eastern north American  Quercus. -Bull. Torrey
Bot. Club 106: 313-325.
Hedge, I. C. & Yaltirik, F. 1982: Quercus L. – In: Davis, P. H. (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands 7: 659-683. -Edinburgh Univ. Press, Edinburgh.
Holmgren, P. K. & Holmgren, N. H. 1998: (continuously updated): Index Herbariorum (online at http://sciweb.nybg.org/science2/ Index Herbariorum. asp).
Jensen, RJ. 2003: The Conundrum of  Morphometrics. -Taxon 52: 663-671.
Menitsky, G. L. 1971: Fagaceae. In: Rechinger, K.H. (ed.), Flora Iranica 77. -Akademische Druck- und Verlagsanstalt Graz, Austria.
Neophytou, C., Filippos, A., Aravanopoulos, F. &  Aikaterini, D. 2011: Interfertile oaks in an island environment. II. Limited hybridization between Quercus alnifolia Poech and Q. coccifera L. in a mixed stand. -Eur. J. Forest Res. 130:623–635.
Neophytou, C., Palli G., Dounavi A. & Aravanopoulos F. 2007: Morphological differentiation and hybridization between Quercus alnifolia Poech and Quercus coccifera L. (Fagaceae) in Cyprus. -Silvae Genet 56: 271–277.
Neophytou, C. 2010: A study of genetic differentiation and hybridization among oak species with divergent ecological and evolutionary profiles. Ph. D. thesis. -Rer. Nat., Faculty of Forest and Environmental Sciences,  Albert-Ludwigs-Universität, Freiburg, Germany. 66 pp.
Nixon, K. C. 1993b: The genus Quercus in Mexico. In K. C. Nixon [ed.], Biological diversity of Mexico: origins and distributions, 447–458. -Oxford University Press, New York, New York, USA.
Nixon, K. C. 1993a: Infrageneric classification of Quercus (Fagaceae) and typification of sectional names. -Ann. Sci. Forest. 50 (Suppl. 1): 25s–34s.
Nixon, K. C. 1997: Quercus. In: Flora of North America Editorial Committee (eds.), Flora of North America north of Mexico, vol. 3: 445–506. -New York: Oxford Univ. Press.
Palmer, Ej. 1948: Hybrid oaks of  North America. -Journal of the Arnold Arboretum 29.
Panahi, P., Jamzad Z. & Pourmajidian M. R., Fallah A. & Pourhashemi M. 2012: Foliar epidermis morphology in Quercus (subgenus Quercus, section Quercus) in Iran. -Acta Bot. Croat. 71 (1): 1–19.
Rohlf, Fj, Marcus LF. 1993: A revolution in morphometries. Trends in Ecology and
Rushton, B. S. 1993: Natural hybridization within the genus Quercus L. -Annals of Science Forestry Supplement 50: 73–90.
Sabeti, H. 1994: Forests, Trees and Shrubs of Iran. -Univ. of Yazd Publication, Iran. 876 pp.
Sagheb-Talebi, Kh., Sajedi, T. & Yazdian, F. 2005: View to Iranian forests. -Research Institute of Forests and Rangelands, Iran, ISBN: 9644731964, PP: 45 (in Persian).
Scholes, P., Dessein, S., Dhondt, C., Huysmans, S. & Smets, E. 2002: CARNOY: A new digital measurement tool for palynology. -Grana 41: 124-126.
Valladares, F., Balaguer, L., Martinez –Ferri, E., Perez-Corona, E. & Manrique, E. 2002: Plasticity, instability and canalization: is the phenotypic variation in seedlings of sclerophyll oaks consistent with the environmental unpredictability of Mediterranean ecosystems?  -New Phytologist 156: 457–467.
Viscosi, V., Fortini, P., Slice, DE., Loy, A. & Blasi, C. 2009: Geometric morphometric analyses of  leaf variation in four oak species of the subgenus Quercus (Fagaceae). -Plant Biosystems - An International Journal Dealing with all Aspects of Plant Biology: Official Journal of the Societa Botanica Italiana 143: 575.