مروری بر وضعیت طبقه‌بندی جنس سورگوم(Poaceae: Andropogoneae) در ایران

نویسندگان

1 گروه زیست‌شناسی گیاهی و جانوری، دانشکده علوم و فناوری‌های زیستی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 Department of Biology, Faculty of science, University of Isfahan, Isfahan, Iran

چکیده

وضعیت طبقه‌بندی جنس Sorghum Moench در ایران ارزیابی گردید. تعداد ۱۶۳ فرد با استفاده از ۷۵ صفت ریخت‌شناختی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج بیانگر حضور جنس سورگوم در ایران با ۴ گونه: S. propinquum، S. halepense، S.× drummondii و S. bicolor است. گونهS. propinquum (Kunth) Hitchc.  برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود. این گونه از نظر ریخت‌شناختی مشابه گونه S. halepense بوده اما از نظر خصوصیات ریزوم، ویژگی‌های رگبرگ میانی و خصوصیات گل‌آذین تفکیک می‌شود. هم چنین کلید شناسایی و تصاویر آرایه‌ها ارائه می‌شود.

کلیدواژه‌ها


Al-Modarres, A. Safavi, V. & Taheri, R. 2008: Sorghum. Jahad Daneshgahi Press, University of Isfahan, Isfahan, Iran. (in Farsi) 264 pp.
Bor, NL. 1970: Gramineae in Rechinger, KH. (ed), Flora Iranica. 70: 147-244. - Graz.
Clayton, WD. 1961: Proposal to Conserve the Generic Name Sorghum Moench (Gramineae) versus Sorghum Adans. (Gramineae). -Taxon. 10 (8): 242-243.
Mill, R. R. 1985: Sorghum Moench in Davis, PH. (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol 8: 606-610.
DeWet, JM. 1978: Special paper; systematics and evolution of Sorghum sect. Sorghum (Gramineae). -American Journal of Botany. 65 (4): 477-484.
FAO. 2021: World cereal production in 2016 sets to 2521 million tons. FAO in the Islamic Republic of Iran, retrieved from https://www.fao.org/iran/news/ detail-events/ru/c/410341/.
Garber, ED. 1954: Cytotaxonomic studies in the genus Sorghum, the polyploid species of the subgenera Parasorghum and Stiposorghum. -Botanical Gazette. 1, 115 (4): 336-342.
Harlan, JR. & DeWet, JM. 1972: A simplified classification of cultivated sorghum. -Crop Science. 12 (2): 172-176.
House, L.R. 1985: A guide to sorghum breeding. International Crops Research Institute for the Semi-Arid Tropics. 238: 2-20.
Jacobs, SW. 2007: Poaceae in Zhengyi, W. Peter, HR. & Deyuan, H. (eds). Flora of China. Missouri Botanical Garden. Vol. 22.
Kalmakhan, M. Rosa, A. Gulzhayna, A. Aigul, A. Raikhan, K. Nurpeys, I. Rabiga, K. Elmira, A. Amina, D. & Zhaksylyk, M. 2020: Investigations of primary grain and sorghum materials in the South Kazakhstan region and development of methods for selecting their new varieties and hybrids. EurAsian Journal of BioSciences. 1, 14 (2).
Karimi, A. & Saeidi, H. 2016: Genetic diversity of Sorghum halepense (L.) Pers. in Iran as revealed by IRAP markers. -Plant Genetic Resources. 14 (2): 132-141.
Kellogg, EA. 2015: Flowering plants, Monocots: Poaceae. Springer. 416: 281-302.
Nevski, SA. 1934: Tribe XIV. Hordeae Benth. in Komarov, V. L. (ed), Flora of the USSR. Vol. 2: 469-579.
Ng'uni, D. 2011: Phylogenetics of the genus Sorghum, genetic diversity and nutritional value of its cultivated species. Swedish University of Agricultural Sciences. 63: 9-19.
Parsa, A. 1950: Flora del Iran. Publication du Ministere del Education Museum. Histore Naturalle De Tehran (in French). 4: 718-728.
Peerzada, AM. Ali, HH. Hanif, Z. Bajwa, AA. Kebaso, L. Frimpong, D. Iqbal, N. Namubiru, H. Hashim, S. Rasool, G. & Manalil, S. 2017: Eco-biology, impact, and management of Sorghum halepense (L.) Pers. -Biological Invasions. 16: 1-9.
POWO. 2022: Plants of the World Online. Facilitated by the Royal Botanic Gardens, Kew. Published on the Internet; https://powo.science.kew.org/taxon/ urn: lsid: ipni.org: names:331290-2. Retrieved 20 April 2022.
Snowden, JD. 1936: The cultivated races of sorghum. The cultivated races of sorghum.
Snowden, JD. 1955: The wild fodder sorghums of the section Eu-sorghum. Botanical Journal of the Linnean Society. 1, 55 (358): 191-260.
Tsvelev, NN. 1976: Zlaki SSSR. Cereals of the USSR. Science, Leningrad, Nauka (in Russian).