مطالعه تشریحی برگ در سرده Gypsophila L. (تیره میخکیان) و خویشاوندانش در ایران وکاربرد آرایه‌ شناختی آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم گیاهی، دانشکده زیست‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران،ایران

2 استاد دانشگاه تهران، قطب تبارزایی و گروه علوم گیاهی، دانشکده زیست‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استاد مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور،سازمان تحقیقات، آموزش وترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

خصوصیات تشریحی مربوط به پهنک و رگبرگ میانی ٢١ گونه از سرده Gypsophila به عنوان نماینده هفت بخشه پراکنده در ایران، چهار گونه از Saponaria، دو گونه از Allochrusa و یک گونه از Ankyropetalum از سرده­های خویشاوند آن، مورد بررسی قرار می­گیرد. درمجموع نه صفت تشریحی کمی و پنج صفت کیفی انتخاب و بررسی شد که مهم­ترین آنها عبارتند از: شکل کلی برش عرضی برگ­ها (فقط در برگ­های باریک) ، نوع مزوفیل )پشتی-شکمی یا متقارن دوطرفی(، ضخامت اسکلرانشیم پیرامون دسته آوندی مرکزی، شکل دستجات آوندی مرکزی، ضخامت (تعداد لایه­ها) و ساختار مزوفیل، شکل وتعداد ردیف پارانشیم اسفنجی و نردبانی، تعداد لایه­های پارانشیم رگبرگ میانی، تراکم و توزیع بلورهای کریستال پروجهی در کل آناتومی برگ شواهدی برای جدایی سرده های Allochrusa و Ankyropetalum از Gypsophila ارائه نکرد. تعداد لایه­های پارانشیم اسفنجی جدایی Gypsophila (با مزوفیل اسفنجی بیش از دو لایه) از اکثر گونه‌های Saponaria (با یک لایه مزوفیل اسفنجی) را تأیید می­کند. نتایج ما تأیید کرد که ویژگیهای تشریحی برگ شواهد قوی برای رده­بندی زیرسرده­های Gypsophila فراهم کرده و از لحاظ آرایه شناختی می­تواند مفید باشد.

کلیدواژه‌ها


Al-Saadi, S. A. A. M. & Al-Taie, S. S. 2014: Taxonomic Significance of Anatomical Characters in Some Species of Minuartia L. (Caryophyllaceae). –Global Journal of Biology, Agriculture & Health Science 3: 138-146.
Amini, E., Zarre, Sh. & Assadi, M. 2011: Seed micro-morphology and its systematic significance in Gypsophila (Caryophyllaceae) and allied genera. –Nordic J. Bot. 29: 660-669.
Armağan, M. 2016: Gypsophila munzurensis(Caryophyllaceae), a new species from Tunceli (Turkey). –Phytotaxa 275: 175-180.
Ataşlar, E. & Ocak, A. 2005: Gypsophila osmangaziensis (Caryophyllaceae), a new species from Central Anatolia, Turkey. –Ann. Bot. Fenn. 42: 57-60.
Ataşlar, E., Potoğlu Erkara, İ. & Tokur, S. 2009: Pollen morphology of some Gypsophila L. (Caryophyllaceae) species and its taxonomic value. –Turkish J. Bot. 33: 335-351.
Ataşlar, E. & Ocak, A. 2017: Anatomy and micromorphology of the endemic Gypsophila osmangaziensis (Caryophyllaceae) and taxonomic contributions for the genus Gypsophila. –Phytotaxa 31: 84-92.
Barkoudah, Y. I. 1962: A Revision of Gypsophila, Bolanthus, Ankyropetalum and Phryna. –Wentia9: 1-203.
Bittrich, V. 1993: Caryophyllaceae. In K. Kubitzki, J. G. Rohwer, & V. Bittrich (eds.),The families and Genera of Vascular Plants 2: 206-236. –Springer, Berlin.
Boissier, E. 1867: Fl. orientalis vol. Ι: 534- 559. –Genevae.
Budak, Ü. 2012: Gypsophila yusufeliensis(Caryophyllaceae), a new species from Turkey. –Ann. Bot. Fenn. 49: 425-427.
Chanda, S. 1962: On the pollen morphology of some Scandinavian Caryophyllaceae. –Grana Palynol. 3: 67-89.
El Naggar, S. M. 2004: The seed coat and pollen morphology of Gypsophila pilosa (Caryophyllaceae). –Fl. Medit. 14: 109-114.
Fahn, A. 1982: Plant anatomy. –Pergamon, Oxford.
Fedotova, T. A. & Ardjanova, R. R. 1992: Seed morphology in the genus Gypsophila (Caryophyllaceae). –Bot. Zh. 5: 1-16.
Gerlach, D. 1977: Botanische Mikrotechnik. vol. 2. –Aufl. Georg Thieme, Stuttgart.
Greenberg, A. K. & Donoghue, M. J. 2011: Molecular systematics and character evolution in Caryophyllaceae. –Taxon 60: 1637-1652.
Golenkin, M. 1893: Revision of the genus Acanthophyllum. Trudy Imp. S. –Peterburgsk. Bot. Sada. 13: 77-87.
Hamzaoğlu, E. 2012: A new species of Gypsophila and a new name for Silene(Caryophyllaceae) from Turkey. –Turkish J. Bot. 36: 135-139.
Harbaugh, D. T., Nepokroeff, M., Rabeler, R. K., McNeill, J., Zimmer, E. A. & Wagner, W. L. 2010: A new lineage-based tribal classification of the family Caryophyllaceae. –Int. J. Pl. Sci. 171: 185-198.
Hoseini, E., Ghahremaninejad, F. & Assadi, M. 2016: The Indumentum of Vegetative and Reproductive Parts of Annual Species Of Silene (Caryophyllaceae) In Iran. –Progress In Biological Sciences 6: 107-116.
 
Huber-Morath, A. 1967: Gypsophila L. In Davis, P. H. & al. (eds), Fl. of Turkey and east Aegean Islands Vol. 2:149-171. –Edinburgh University Press, Edinburgh.

Kandemir, A& Ghazanfar, S. A. 2012: Gypsophila afghanica (Caryophyllaceae), a new species from Afghanistan. –Kew Bull. 67: 849-851.

Kilic, S. 2009: Anatomical and pollen characters in the Genus Silene L. (Caryophyllaceae) from Turkey. –Bot. Res. J. 2: 34-44.
Koç, M. 2013: Gypsophila torulensis (Caryophyllaceae), a new species from Turkey. –Ann. Bot. Fenn. 50: 149-150.
Korkmaz, M. & Ozcelik, H. 2011: Economic importances of Gypsophila L., Ankyropetalum Fenzl and Saponaria L. (Caryophyllaceae) taxa of Turkey. –African J. Biotech. 10: 9533-9541.
Kovtonyuk, N. K.1994: The structure of seed surface and the systematics of the Siberian Gypsophila species (Caryophyllaceae). –Bot. Zhurn. 4: 48-51.
Linnaeus, C. 1753: Species Plantarum. vol. 1: 560. –Stockholm.
Mabberley, D. J. 2008: Mabberley’s Plant-Bookthird edition. –Cambridge University Press, New York.
Madhani, H., Rabeler, R., Pirani, A., Oxelman, B., Heubl, G. & Zarre, Sh. 2018: Untangling phylogenetic patterns and taxonomic confusion in tribe Caryophylleae (Caryophyllaceae) with special focus on generic boundaries. – Taxon 67: 1-30.
Mahmoudi Shamsabad, M., Ejtehadi, H., Vaezi, J. & Memariani, F. 2013: Anatomical and pollen characters in Acanthophyllum C. A. Mey. (Caryophyllaceae) from northeast of Iran. –Iran. J. Bot. 19: 107-118.
Maleki Sadabadi, Z, Ejtehadi, H, Abrishamchi, P., Vaezi, J. & Erfanian Taleii Noghan, M. B. 2017: Comparative study of autecological, morphological, anatomical and karyological characteristics of Acanthophyllum ejtehadii Mahmoudi & Vaezi (Caryophyllaceae): a rare endemic in Iran. –Taiwania 62: 321-330.
Metcalf, C. R. & Chalk, L. 1957: Anatomy of the dicotyledones. vol. 1. –Oxford university press.
Moore, P. D., Webb, J. A. & Collinson, M. E. 1991: Pollen Analysis. –Oxford Black well Scientific Publications, London.
Mozaffarian, V. 1991: New species and new plant records from Iran. –Iran. J. Bot. 5: 29-39.
Mozaffarian, V. 2008: Four new plant species from Ilam province, Iran. –Iran. J. Bot. 14: 87-94.
Nejad Falatoury, A., Assadi, M. & Gharemaninejad, F. 2015a: A new species of Gypsophila (Caryophyllaceae) from Iran. –Phytotaxa 222: 276-282.
Nejad Falatoury, A., Assadi, M. & Ghahremaninejad, F. 2015b: Taxonomic significance of indumentum in the genus Gypsophila L. (Caryophyllaceae). –Nova Biol. Reperta. 2: 91-102.
Nejad Falatoury, A., Assadi, M. & Ghahremaninejad, F. 2016a: Gypsophila yazdiana (Caryophyllaceae), a new species from Iran. –Novon 24: 347-351.
Nejad Falatoury, A., Assadi, M. & Ghahremaninejad, F. 2016b: Gypsophila pseudopallida, a new species and Gypsophila transcaucasica a new record of sect. Paniculaeformes from the North West of Iran. –Phyton Annales Rei Botanicae. 56: 1-13.
Nejad Falatoury, A., Assadi, M. & Ghahremaninejad, F. 2016c: New species and new synonymy in the genus Gypsophila L. subgenus Pseudosaponaria Williams (Caryophyllaceae). –Adansonia 38: 257-265.
Nejad Falatoury, A., Ghahremaninejad, F.  & Assadi, M. 2017: Palynological study of the genus Gypsophila in Iran. –Rostaniha 18: 16-32.
Nejati Edalatian, M., Ghahremaninejad, F. & Attar, F. 2016: Foliar Anatomy of The Genus Silene L. (Caryophyllaceae) At Sectional Level In Iran. –Iran. J. Bot. 22:138-158.
Özdemir, C., Ozkan, M. & Kandemir, A. 2010: The morphological and anatomical properties of Gypsophila lepidioides Boiss. (Caryophyllaceae) endemic to Turkey. –International Research Journal of Plant Science 1: 69-74.
Pirani, A., Zarre, Sh., Pfeil, B. E., Bertrand, Y. J. K., Assadi, M. & Oxelman, B. 2014: Molecular phylogeny of Acanthophyllum (Caryophyllaceae: Caryophylleae), with emphasis on infrageneric classification. –Taxon 63: 592-607.
Punt, W. & Hoen, P. P. 1995: The northwest European pollen flora, Caryophyllaceae. Review of paleobotany and palynology. –University of Utrecht, the Netherlands.
Rechinger, K. H. 1988: Gypsophila L. In Rechinger, K. H. (ed.), Fl. Iranica vol. 163: 206-246. –Akademische Druck und Verlagsanstalt, Graz.
Rudall, P. 2007: Anatomy of flowering plants, an introduction to structure and development. –Cambridge University, Cambridge.

Saidov, D. K. & Niiazov, B. N. 2013: Morphological and anatomical structure of Gypsophila trichotoma and Gypsophila paniculata. –Agris 1: 38-41.

Schiman-Czeika, H. 1988: Acanthophyllum. In Rechinger, K. H. (ed.), Fl. Iranica, vol. 163: 253-329. –Akademische Druck und Verlagsanstalt, Graz.
Schischkin, B. K. 1936: Acanthophyllum. In Komarov, V. L. & Shishkin., B. K. (eds.), Fl.of the U.S.S.R., vol. 6: 781–802. –Moskva-Leningrad: Izdatel’stvo Akademii Nauk SSSR.
Schweingruber, F. H., 2006: Stem anatomy of Caryophyllaceae. –Flora Jena 4: 281-292.
Siddique, M. A. A & Jeelani, S. M. 2015: Cyto-genetic diversity with special reference to medicinal plants of the Kashmir Himalaya – a review. –Caryologia 68: 365-380.
Sumaira, S., Mir, A. K., Akbar, A. M. & Asma, J. 2008: Pollen morphology of the Genus Silene (Silene-Caryopyllaceae) from Pakistan. –Biol. Diversity Conservation (Biodicon)1: 74-85.
Takhtajan, A. 2009: Flowering plants. 2nd ed. –Dordrecht, Springer.
Williams, F. N. 1889: A revision of the genus Gypsophila. –J. Bot. 27: 321-329.
Yıldız, K. 2001: Pollen morphology of Caryophyllaceaespecies from Turkey. –Pakistan J. Bot. 33: 329-355.
Yukhananov, D. K. H. 1974. Taxonomic relations of genera Acanthophyllum C. A. Mey. and Allochrusa Bunge. –Bot. Zhurn. (Moscow & Leningrad)59: 414–417.
Zarrinkamar, F. 2011:Foliar Anatomy of the Caryophyllaceae Family In Arasbaran, NW. Iran.–Iran. J. Bot. 1: 93-102.