ریزریخت‌شناسی دانه و نقش آن در تاگزونومیکی گونه‌های جنس Saponaria از تیره میخک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

گونه‌های Saponaria از نظر مورفولوژیکی بسیار مشابه هستند به طوری که تفکیک تاگزونومیکی آنها یک موضوع چالش برانگیز برای مدت زمان طولانی بوده است. به منظور روشن ساختن تاکسونومی این جنس در ایران نمونه‌های هرباریومی (هرباریوم مرکزی ایران ((TARI، مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی (IRAN) و دانشگاه مشهد (FUMH) مورد مطالعه قرار گرفتند. صفات ریزریخت‌‌شناسی دانه از 10 گونه از جنس Saponaria L. از تیره Caryophyllaceae مورد بررسی قرار گرفتند. صفات کمی مربوط به دانه با استفاده از نرم‌افزار measurement به دقت اندازه‌گیری شدند. فنوگرام خوشه‌ای به روش Averag Linkage بر اساس حدود 14 صفت کمی و کیفی که با کد (0و1) مشخص شدند سپس آنالیز PCA انجام گرفت و متغیرترین صفات مشخص شدند که مهترین صفات تفکیک کننده شامل شکل دانه، شکل تزئینات سلول، شکل حاشیه سلول و صفات کمی شامل نسبت طول به عرض دانه، نسبت طول به عرض سلول بودند. این فنوگرام تا حدود زیادی مطابق با فنوگرام خوشه‌ای مرفولوژی رده‌بندی می‌شود و خصوصیات ریزریخت‌شناسی دانه‌ها به عنوان خصوصیات تاکسونومیکی گونه مورد ارزیابی قرار گرفت. صفات ریزریخت‌شناسی دانه در میان گونه‌ها متغیر بود و ارزش تاکسونومی آن در تاکسون‌ها در سطح گونه معنی‌دار بود.

کلیدواژه‌ها


Amini, E., Zarre, SH., & Assadi, M. 2011: Seed micromorphology and its systematic significance in Gypsophila (Caryophyllaceae) and allied genera. -Nordic Journal of Botany 29: 660-669.
Barkoudah, Y. I., 1962: A revision of Gypsophila, Bolanthus, Ankyropetalum and Phryna. -Wentia 9: 1-203.
Bittrich, V. 1993: Caryophyllaceae. In K. Kubitzki, J. G. Rohwer, & V. Bittrich (eds.), The Families and Genera of Vascular Plants 2: 206-236. -Springer, Berlin.
Chater, A. O., 1964: Saponaria L. in Tutin. T. G., Heywood. V. H., Burges. N. A., Valentine. D. H., Walters & Webb D. A. (eds.), Flora Europaea vol. 1: 184-186. -Cambridge University Press.
Crow, G. E. 1979. The systematic significance of seed morghology in Sagina (Caryophyllaceae) under scanning electron microscopy. -Brittonia 31: 52-63.
Dashti, A. Assadi, M. & Sharifnia, F. 2014: A new species of the genus Saponaria L. (Caryophyllaceae) in Iran. -Iranian Journal of Botany 20 (2): 146-151. Tehran.
Gorshkova, S. G., 1936: Saponaria L. in Shishkin, B. K. (ed.) Flora U.S.S.R., vol. 6: 654-660. -

Moskva & Leningrad.
Hedge, I. C., 1967: Saponaria L. in Davis, P. H. (ed.) Flora Turkish and the East Aegean Islands. vol. 2: 138-147. -Edinburgh.
Moore, P. D. & Webb, J. A. 1978: An Illustrated Guide to Pollen Analysis. -Hodder & Stoughton, London.
Mostafavi, G., Assadi, M., Nejadsattari,T., Sahrifnia, F. & Mehregan I., 2012: seed micro-morphological survery of the Minuartia species (Caryophyllaceae) in Iran., Turkish Journal of Botany 37: 446-454.
Parsa, A. 1951: Saponaria L. In Flore de l’ Iran, vol. 1:1011-1041. -Tehran.
Pax, F. & Hoffman, K., 1934: Caryophyllaceae. in Engler, H. G. A & Prantl, K. (eds.) Die naturlichepflanzenfamilien 16c. Berlin, Germany. -Wilhelm Engelmann.
Poyroz, I.E. & Ataslar, E. 2010. Pollen and seed morphology of velezia L. (Caryophyllaceae) genus in Turkey. -Turkish Hournal f Botany. 34: 179-190.
Punt, W. & Hoen, P. P., 1995: The Northwest European Pollen Flora, Caryophyllaceae. Review of Paleobotany & Palynology VII. 88 (1-4): 83-272. -Elsevier, Amsterdam.
Rechinger, K. H. 1988: Saponaria L. in Rechinger, K. H. (ed.), Flora Iranica, no. 163: 196-203. -Academische Druck & Verlagsanstalt Graz.
Scholes, P., Dessein, Dhondt, C., Huysmans, S. & Smets, E. 2002: Carnoy: a new digital measurement tool for Palynology 41: 124-126. -Grana
Simmler, G., 1910: Monographie der Gattug Saponaria L.-Denkschr. -Akad. Wiss. Wien. math. -naturw. Kl. 85: 433-509.
Wofford BE 1981: External seed morphology of Arenaria (Caryophyllaceae) of the southern United States. -Systematic Botany 6: 126-135.
Yildiz, K. 2002: Seed morphology of Caryophyllaceae species from Turkey (North Anatolia). -Pakistan Journal of Botany 34: 161-171.