مطالعه کاریوتیپی و گزارش عدد کروموزومی جدید در برخی گونه‌های سرده فرفیون، تیره Euphorbiaceae در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد گروه علوم گیاهی، دانشکده زیست‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استاد قطب تبارزایی موجودات زنده ایران، گروه علوم گیاهی، دانشکده زیست‌شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران،

3 دانشجوی دکتری سیستماتیک گیاهی، گروه علوم گیاهی، دانشکده زیست‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

4 استادیار قطب تبارزایی موجودات زنده ایران، گروه علوم گیاهی، دانشکده زیست‌شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

عدد کروموزومی و کاریوتایپ 15 گونه از سرده فرفیون از بخشه­های مختلف موجود در ایران مورد بررسی قرار گرفت. عدد کروموزومی چهار گونه شامل، E. polycaulis (2n=18)، (2n=18)  E. inderiensis، E. phymatosperma (2n=16) و E. gypsicola (2n=54) برای اولین بار گزارش می­شود. همچنین نتایج مطالعه حاضر برای 11 گونه­ دیگر مورد مطالعه، تایید کننده پژوهش­های پیشین بود. وجود دو تیپ هسته­ای دیپلویید وتتراپلویید برای گونه E. microsciadia تایید می­شود. کاریوتایپ­ها متقارن بوده و اغلب شامل کروموزوم­های متاسنتریک و ساب­متا سنتریک هستند. همچنین نتایج ما تایید کننده وجود اعداد کروموزومی پایه متفاوت شامل  x = 7, 8, 9, 10 برای این سرده است که بر اهمیت تکاملی چنین داده­هایی دلالت دارد.


کلیدواژه‌ها


Beest, Te M., J.J., Richardson, D.M., Anne K. Brysting, A.K., Suda, J., Kubešová M., & Pyšek, P. 2012: The more the better? The role of polyploidy in facilitating plant invasions. – Ann. Bot. 109: 10-45.
Benedi, C., & Blanche, C. 1992: IOPB chromosome data 4. – International Organization of Plant Biosystematics Newsletter, 18/19: 6.
Chariat-Panahi, M.S., Lessani, H. & Cartier, D. 1982: Étude caryologique de quelques especes de la flore de Iran. – Rev. Cytol. Veg. Biot. 5: 189-196.
Dalgaard, V. 1985: Chromosome studies in flowering plants from Madeira. – Willdenowia 15: 137–156.
Franzen, R. & Gustavsson, L.A. 1983: In chromosome numbers in flowering plants from the high mountains of Sterea Ellas, Greece. – Willdenowia 13: 101-106.
Ghaffari, S.M. 1986: IOPB Chromosome number reports XCI. –Taxon 35: 407.
Ghaffari, S.M. 2006: New or rare chromosome counts of some angiosperm species from Iran. – Iran. J. Bot. 11(2): 185-192.
Ghaffari, S.M. 2008: Chromosome reports for some plant species from Iran. – Iran. J. Bot. 14: 39-46.
Govaerts, R., Frodin, D.G. & Radcliffe-Smith, A. 2000: World checklist and bibliography of Euphorbiaceae (and Pandaceae) – The Royal Botanical Garden, Kew.
Hans, A.S. 1973: Chromosomal conspectus of the Euphorbiaceae. – Taxon 22: 591–636.
Hayirlioğlu-Ayaz, S., Inceer, H., Beyazoğlu, O. 2002: Cytotaxonomic studies on some Euphorbia L. (Euphorbiaceae) species in Turkey. – Pak. J. Bot. 34(1): 494-500.
Horn, J.W., van Ee, B.W., Morawetz, J.J., Riina, R., Steinmann, V.W., Berry, P.E. & Wurdack, K.J. 2012: Phylogenetics and the evolution of major structural characters in the giant genus Euphorbia L. (Euphorbiaceae). – Mol. Phylogenet. Evol. 63: 305-326.
Khatoon, S. & Ali, S.I. 1993: Chromosome Atlas of the Angiosperms of Pakistan. – Department of Botany, University of Karachi, Karachi.
Lessani, H. & Chariat-Panahi, A. 1979: In IOPB chromosome number reports LXV. – Taxon 28: 635-636.
Levan, A. Fredga, K., & Sandberg, A.A. 1964: Nomenclature for centromeric position on chromosomes. – Hereditas 52: 201-220.
Urbatsch, L.E., Bacon, J.D., Hartman, R.L., Johnston, M.C., Watson, T.J., Webster, J.R., & Webster, G.L. 1975: Chromosome numbers for North American Euphorbiaceae. – Amer. J. Bot. 62(5): 494-500.
Nasseh, Y. 2013: Chromosome numbers of some Iranian species of the genus Euphorbia (Euphorbiaceae). – Takhtajania 2: 127-128
Mehra, P.N. & Choda, S.P. 1978: Cyto-taxonomical studies in the genus Euphorbia L. – Cytologia 43: 217-235.
Pahlevani, A.H., Maroofi, H. & Joharchi, M.R. 2011: Notes on six endemic or rare species of Euphorbia subg. Esula (Euphorbiaceae) in Iran. – Willdenowia 41: 267-276. 
Pahlevani, A.H., Liede-Schumann, S. & Akhani, H. 2015: Seed and capsule morphology of Iranian perennial species of Euphorbia (Euphorbiaceae) and its phylogenetic application. – Bot. J. Linn. Soc. 177: 335-377.
Parisod, C., Holderegger, R. & Brochmann, C. 2010: Evolutionary consequences of autopolyploidy. – New Phytol. 186: 5-17.
Pavone, P., Terrasi, C.M. & Zizza, A. 1981. In chromosome number reports LXXII. – Taxon 30: 695–696.
Perry, B.A. 1943: Chromosome number and phylogenetic relationships in the Euphorbiaceae. – Am. J. Bot. 30: 527-543.
Radcliffe-Smith, A. 2001. Genera Euphorbiacearum. – Royal Botanical Gardens, Kew. Rafinesque, C.S., 1837. Flora Telluriana 2. Rafinesque (self-published), Royal Botanical Gardens, Kew, UK.
Reeves, A. & Tear, J. 2000: Micro-measure software, Colorado State University.
Riina, R., Peirson, J.A., Geltman, D.V., Molero, J., Frajman, B., Pahlevani, A., Barres, L., Morawetz, J.J., Salmaki, Y., Zarre, S., Kryukov, A., Bruyns, P.V. & Berry, P.E. 2013: A worldwide molecular phylogeny and classification of the leafy spurges, Euphorbia subgenus Esula (Euphorbiaceae). – Taxon 62: 316– 342.
Romero Zarco, C. 1986: A new method for estimating karyotype asymmetry. – Taxon. 35(3): 526-530.
Salmaki, Y., Zarre, S., Esser, H.J. & Heubl, G. 2011: Seed and gland morphology in Euphorbia (Euphorbiaceae) with focus on their systematic and phylogenetic importance, a case study in Iranian highlands. – Flora 206: 957-973.
Schlaepfer, D.R. 2008: Ecological significance of ploidy level of native and invasive populations of Solidago gigantean. – Doctoral Thesis, ETH Zurich.
Sharma, A. 1990: Taxonomy as related to genetic diversity in plants. – J. Indian Bot. Soc. 69: 1-3.
Sheidai, M., Ghazi, M. & Pakravan, M. 2010: Contribution to cytology of the genus Euphorbia in Iran. – Cytologia 75 (4): 477-482.
Simon, J. & Vicens, J. 1999: E studis biosystemàtics en Euphorbia L., a la Mediterrània Occidental. – Institut d’ Estudis Catalans. Arx. Secc. Ci. 122:704 pp. Barcelona.
Stebbins, G.L. 1971: Chromosomal evolution in higher plants. – Edward Arnold Press.
Steinmann, V.W. & Porter, J.M. 2002: Phylogenetic relationships in Euphorbieae (Euphorbiaceae) based on its and ndhF sequence data. – Ann. Missouri Bot. Gard. 89: 453-490
Strid, A. & Franzen, R. 1981: In chromosome number reports LXXIII. – Taxon 30: 829–842.
Vicens, J., Molero, J. & Blanché C. 1991: Mediterranean chromosome number reports 1 (38–44). – Flora Medit. 1: 241–243.
Vignal, C. & Reynaud, C. 1992: Mediterranean chromosome number reports 2 (118-119). – Flora Medit. 2: 272-273.
Vogt, R. & Oberprieler, C. 1994: Chromosome numbers of North African phanerogams. IV. – Candollea 49: 549–570.
Webster, G.L. 1994: Synopsis of the genera and subgeneric taxa of Euphorbiaceae. – Ann. Missouri Bot. Gard. 81: 33-144.
Yang, Y., Riina, R., Morawetz, J.J., Haevermans, T., Aubriot, X. & Berry, P.E. 2012: Molecular phylogenetics and classification of Euphorbia subgenus Chamaesyce (Euphorbiaceae). – Taxon 61: 764–789.
Zehzad, B. 1978: Chromosome numbers for Euphorbia species from Iran. – Rev. Biol. Ecol. Mediterraneenne 1: 35-40.