مطالعات ریز ریخت شناسی کرک در جنس Marrubium L. ، تیره Lamiaceae در ایران و نقش عوامل محیطی بر گوناگونی آنها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری سیستماتیک گیاهی گروه زیست شناسی، دانشگاه اصفهان، ایران

2 استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه زیست‌شناسی، دانشگاه اصفهان، ایران

چکیده

جنس Marrubium L. متعلق به تیر نعنائیان  و زیر تیره Lamioideae است. این جنس در ایران با 11 گونه حضور دارد که در بین آنها تنها گونه Marrubium procerum Bunge انحصاری ایران است. گونه‏های این جنس اکثراً در مناطق خشک ایران می‏رویند. در این تحقیق کرک‏های سطح برگ و کاسه گل با استفاده از میکروسکوپ الکترونی مورد بررسی قرار گرفتند. نوع غالب کرک ستاره‏ای است که عموماً با یک شاخه مرکزی بلند‏تر از سایر شاخه‏ها متمایز است. تعداد شاخه‏های کوتاه، طرز قرار گرفتن آنها و طول شاخه‏های بلند و کوتاه در گونه‏های مختلف متفاوت است. نتایج نشان می‌دهد تراکم کرک، طول شاخه بلند و تعداد شاخه‌های کوتاه در هر کرک با شرایط محیطی رویشگاه گونه‌ها مرتبط است.

کلیدواژه‌ها


Akgül, G., Ketenoğlu, O., Pinar, N.M. and Kurt, L. 2008: Pollen and seed morphology of the genus Marrubium (Lamiaceae) in Turkey. Ann. Bot. Fennici 45: 1-10.
Azizian, D., Moore, D. M. 1982: Morphological and palynological studies in Phlomis L., Eremostachys Bunge and Paraphlomis Prain (Labiatae). Botanical Journal of the Linnean Society 85 (4): 225-248.
Azizian, D., Cutler, D. F. F. 2008: Anatomical, cytological and phytochemical studies on Phlomis L. and Eremostachys Bunge (Labiatae). - Botanical Journal of the Linnean Society 85 (4): 249-281.
Bhatti, G. R., Ingrouille, M. J. 1995: The systematics of Comanthosphace S. Moore (Lamiaceae). Fontqueria 42: 1-10.
Boudjelal, A., Henchiri, C., Siracusa, L., Sari, M., Ruberto, G. 2012: Compositional analysis and in vivo anti-diabetic activity of wild Algerian Marrubium vulgare L. infusion. Fitoterapia 83(2): 286-92.
Cantino, P.D. 1990: The phylogenetic significance of stomata and trichomes in the Labiatae and Verbenaceae. J. Arnold Arbor. 71: 323-370.
Hardin, J. W. 1976: Terminology and classification of Quercus trichomes. J. Elisha Mitchell Sci. Soc. 92: 151-161.
Jamzad, Z. 1999: Two new species of Nepeta L. (Labiatae) from Iran. – Iran. J. Bot. 8(1): 43-48.
Jamzad, Z. 2001: A phylogenetic study of Nepeta L. (Lamiaceae). -Ph. D. thesis, Birkbeck College , University of London.
Jamzad, Z. 2012: Lamiaceae. In Assadi, M., Maassoumi, A. A., Mozaffarian, V.(eds.) Flora of Iran, vol. 76.- Research Institute of Forests & Rangelands,Tehran.
Marin, M., Budimir, S., Janošević, D., Marin, P.D., Duletić-Laušević, S. and Ljaljević-Grbić, M. 2008: Morphology, distribution, and histochemistry of trichomes of Thymus lykae Degen & Jav. (Lamiaceae). Arch. Biol. Sci., Belgrade, 60 (4): 667-672.
Metcalfe, CR., Chalk, L. 1950: Anatomy of the dicotyledons. 2 vols. Clarendon Press: Oxford. 1500 pp.
Osman, A. K. 2012: Trichome micromorphology of Egyptian Ballota (Lamiaceae) with emphasis on its systematic implication. -Pak. J. Bot. 44(1): 33-46.
Rechinger, K.H. 1982: Marrubium, pp. 88-104 in Rechinger, K.H. (ed.), Fl. Iranica, no.150.  Akademische Druck-u. Verlagsanstalt. Graz.
Roe, KE. 1971: Terminology of hairs in the genus Solanum. Taxon. 20: 501-508.
Salmaki, Y, Zarre, S., Jamzad, Z. & Bräuchler, C. 2009: Trichome micromorphology of Iranian Stachys (Lamiaceae) with emphasis on its systematic implication.- Flora 24 (5): 371-381.
Serpooshan, F., Jamzad, Z., Nejadsatari, T. and Mehregan, I. 2014: Taxonomic significance of nutlet and leaf characters in Hymenocrater, Nepeta sect. Psilonepeta and Lophanthus (Nepetinae, Nepetoideae: Lamiaceae).- Iran. J. Bot. 20(1): 80-95.
Seybold, S. 1978: Revision der Persischen Marrubium- Arten (Labiatae) Vorarbeiten zur Flora Iranica Stuttgarter Beitr. zur Naturkunde Ser. A (Biol.) 310: 1-31.
Seyedi, Z. & Salmaki, Y. 2015: Trichome morphology and its significance in the systematic of Phlomoides (Lamiaceae; Lamioideae; Phlomideae). Flora 213: 40-48.
Upson, T. M & Andrews, S. 2004: The Genus Lavandula. A Botanical Magazine Monograph. Royal Botanical Gardens, Kew, London