مطا لعه ریز ریخت شناسی و ریخت شناسی سرده Geum در ایران و اهمیت کاربرد آنها در تاکزونومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس تبریز، ایران

چکیده

مطالعه حاضر به بررسی صفات ریزریخت‌شناسی گرده ،  پوسته بذر و ریخت‌شناسی میوه 5 گونه از سرده Geum متعلق به دو زیر  جنس Orthostylus Fisch & Mey. و  Geum با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نگاره(SEM ) و نوری (LM) اختصاص دارد. گرده‌ این گیاهان به صورت موناد، متقارن‌شعاعی، جور قطب، سه شیاری- منفذی و دارای اندازه متوسط، طرح کلی بیضی (از نمای استوایی) و سه‌گوش تا تقریباً مدور (از نمای قطبی) و به شکل تقریباً استوانه ای – استوانه ای هستند. تزئینات اگزین راه‌راه با منافذ میکروسکوپی است. مطالعه ریز ریخت شناسی پوسته بذر دو نوع تزیینات  شامل پشته ای- نواری و پشته ای – موجدارآشکار ساخت و بررسی ریخت شناسی میوه اهمیت موقعیت مفصل روی خامه، طول منقار و قلاب در این جنس را نشان داد. در مجموع 20 صفت به روش تجزیه مولفه اصلی (PCA) مورد ارزیابی قرار گرفتند .نتایج این آنالیز ضمن حمایت از رده بندی های موجود، بر اهمیت صفات ریز ریخت شناسی و ریخت شناسی در تفکیک زیر سرده‌ها و گونه‌ها ی این سرده تاکید دارد. بر اساس صفات مهم تشخیصی یک کلید شناسایی ارایه شده است.

کلیدواژه‌ها


Abdel Khalik, K. N. 2006: Seed morphology of Cuscuta L. (Convolvulaceae) in Egypt and its systematic significance. - Feddes Repertorium. 117 (3–4): 217–224.
 Barthlott, W. 1981: Epidermal and seed surface characters of plants: systematic applicability and some evolutionary aspects. - Nord. J. Bot. 1: 345–354.
Barthlott, W.  1984: Microstructural features of seed surfaces. In: Heywood, V.H., Moore, D.M. (Eds.), Current Concepts in Plant Taxonomy. 95– 105. Academic Press. - London.
Bolle, F. 1933: Eine U¨ bersicht u¨ber die Gattung Geum L. und die ihrnahestehenden Gattungen. Feddes Repertorium Beih 72:1–119.
Corner, E. J. H. 1976. The Seeds of the cotyledons. Cambridge University Press. - Cambridge
Cronquist, A. 1981: An integrated System of Classification of Flowering Plants. - Columbia University Press, - New York.
Chung, K. S., Elisens, W.J. & Skvarla, J. J. 2010: Pollen morphology and its phylogenetic significance in tribe Sanguisorbeae (Rosaceae). - Plant. Syst. Evol. 285:139–148
Dowidar, A. E., Loutfy, M. H. A., Kamel, E.A., Ahamed, A.M. & Hafez, H .L. 2003: Studies on the Rosaceae -Seed and/or achene macro and micromorphology. - Pakistan J. Biol. Sc. 6:1778-1791.
Eide, F. 1981:Key for Northwest European Rosaceae pollen. - Grana 20: 101-118.
Erdtman, G. 1952: Pollen morphology and plant taxonomy.Angiosperms. Almqvist and Wiksells. - Stockholm.
Faghir, M. B., Attar, F., Farazmand, A. & Kazempur Osaloo, S.  2014: Phylogeny of the genus Potentilla (Rosaceae) in Iran based on nrDNA ITS and cpDN trnL-F sequences with a focus on leaf and style characters’ evolution. - Turk. J. Bot. 38: 417-429.
Fock, W. O. 1894: Rosaceae. Pp. 1–60 in Die Natu¨rlichen Pflanzenfamilien,ed. A. ngler.   Vol. 3. - abteilung 3. Leipzig: Wilhelm Engelmann.
Gajewski, W. 1957: A cytogenetic study on the   genus Geum. Monographiae Botanicae .4: 3–414.
Gajewski, W. 1958: Evolution in the genus Geum. - Evolution. 13: 378–388.
Gajewski, w. 1968: Geum L. Flora Europaea, eds. T. G. Tutin, V. H. Heywood, Burges, D. M. Moore, D. H. Valentine, S. M. Walters, and D. A. Webb., in Cambridge: Vol. 2: 34–36 .-Cambridge University.
Gontcharova, S.B. 2006: Sedoideae (Crassulaceae) of the Russian Far East flora. -Dalnauka, Vladivostok.
Gontcharova, S. B, Gontcharov, A.A, Yakubov, V.V. & Kondo, K. 2009: Seed surface morphology in some representatives of the Genus Rhodiola sect. Rhodiola (Crassulaceae) in the Russian Far East. -Flora. 204: 17—24
Harley, M. M. 1992. The potential value of pollen morphology as an additional taxonomic character in subtribe Ociminae (Ocimeae, Nepetoideae, Labiatae). In: Harley RM, Reynolds T, editors. Advances in Labiatae Science. 125–138. Richmond, UK: Royal Botanic Gardens, Kew. 125–138.
Hebda, R. J. & Chinnappa, C. C. 1990: Studies on the pollen morphology of Rosaceae in Canada. -Rev. Palaeobot. Palynol. 64(1-4):103-108.
Hebda, R. J., Chinnappa, C. C. & Smith B, M. 1988: Pollen morphology of the Rosaceae of Western Canada. - Grana. 27: 95-1 13
Hesse, M., Halbritter, H., Zetter, R., Weber, M., Buchner, R., Frosch-Radivo, A. & Ulrich, S., 2009: Pollen terminology, An Illustrated Handbook. Springer Wien, New York. 264 pp
Huber, H. 1961: Hegi—Illustrierte Flora von Mitteleuropa. Mu¨nchen: Carl Hanser. ed. 2. 4(2a):231–438.
Hutchinson, J. 1967: The genera of flowering plants.Oxford: Oxford University.
Iltis, H. 1913: U¨ ber das gynophor und die Fruchtausbildung beider Gattung Geum. Sitzungsberichte der Ko¨niglich Preussischen Akademie der Wissenschaften zu .Berlin .122: 1–36.
Johnson, L.A., Huish, K.H., & Porter, J. M. 2004: Seed surface sculpturing and its systematic significance in Gilia (Polem-oniaceae) and segregated genera. -Int. J. Plant Sci.165: 153–172.
Kalkman, C. 1988: The phylogeny of the Rosaceae. - Bot. J. Linn. Soc.  98: 37–59.
Khatamsaz, M. 1993: Flora of Iran. Rosaceae.  Research Institute of Forests and Rangeland Press. 6:88-140. -Tehran.
Linnaeus. C. 1753: Species Plantarum. Stockholm: Laurentius Salvius.
Moore, P. D. & Webb, J. A. 1978: An illustrated guide to pollen analysis. - IIodder and Stoughton, London.
Moore, P. D., Webb, J. A. and Collinson, M. E., 1991: Pollen analysis, second edition. -Blackwell scientific publications. Oxford
Punt, W., Hoen, P. O., Blackmore, S., Nilsson, S. and Thomas, A. L. 2007: Glossary of pollen terminology. -Rev. Palaeobot. Palynol. 143: 1–81.
Ryan, B.F & Joiner, B.L. 2001: MINITAB Handbook, Fourth Edition. Duxbury.
Rezk,  MR. 1980: Seed structure as phylogenetic criterion. A case of Plantago seed. -Egypt J. Bot. 23: 51-62.
Rezk, M. R. 1987: Variation in seed coat micro-sculpture in 5 species of Plantago. -Alex. Sci. Exch., 8(3).
Reitsma, T.J. 1966: Pollen morphology of some European Rosaceae. -Acta Bot. Neerl. 15:290 307.
Robertson, K. R. 1974: The genera of Rosaceae in the southeastern United States. -Journal of the Arnold Arboretum. 55: 611–662.
Smedmark, J. E. E. & Eriksson T. 2002: Phylogenetic relationships of Geum (Rosaceae) and relatives inferred from the nrITS and trnL-trnF regions. -Sys Bot. 27(2): pp. 303–317
Smedmark, J. E. E., Eriksson, T. & Bremer, B. 2005: Allopolyploid evolution in Geinae (Colurieae: Rosaceae): building reticulate species trees from bifurcating gene trees.- Org Divers. Evol. 5:275–283.
Smedmark, J. E. E., Eriksson, T., Evans, R. C. & Campbell, C.S.  2003: Ancient allopolyploid speciation in Geinae (Rosaceae): evidence from nuclear granule-bound starch synthase (GBSSI) gene sequences. -Syst Biol. 52:374–385
Smedmark, J. & Eriksson, T. 2006: early stage of development shed light on fruit evolution in allopolyploid species of Geum (Rosaceae). - Int. J. Plant Sci. 167(4):791–803.
Schönbech-Temesy , E. 1969: Geum (Rosaceae).  Flora Iranica (ed. Rechinger, K. H.). 66 (30) 4: 116-121.
Scheutz, N. J. 1870: Monographiae Georum. Uppsala: Berling.
Schulze-Menz, G. K. 1964: Rosales. Pp. 193–242 in A. Engler’s Syllabusder flanzenfamilien, ed.  H. Melchior. Vol. 2. -Berlin: Gebru¨der Borntraeger.
Svetlana, BG,  Andrey, AG,  Valentin, VY . & Yakubov, K K.  2009: Seed surface morphology in some representatives of the Genus Rhodiola sect. Rhodiola (Crassulaceae) in the Russian Far East. Flora, 204: 17-24.
Tantawy, M. E. & Naseri, M. E. 2003: Contribution to the Achene Knowledge of Rosoideae (Rosaceae) LM and SEM. – IJAB.  2:105–112
Ueda, Y. & Tomita,  H. 1989: Morphometric analysis of pollen exine patterns in roses. – J. Japan. Soc. Hort. Sci. 58: 211–220
Vamosi, J.C.  & Dickinson, T.A. 2006: Polyploidy and diversification: A Phylogenetic investigation in Rosaceae.-Plant Sci. 167(2):349–358.
Yuzepchuk, S. 1941. Subfamily Rosoideae.  Flora of the USSR, ed. V. L. Komarov. Vol. 1   3–378.  Moskva. Leningrad. Israel Program for Scientific Translations.