مطالعه میکرو-ماکرومورفولوژی گونه‌های جنس نخود (.Cicer L) در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه زیست شناسی، ذانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران شمال، تهران، ایران.

چکیده

در این مطالعه 11 گونه از جنس Cicer L. مورد مطالعه و بررسی مورفولوژیکی و میکرومورفولوژی قرار گرفت. کلیه این گونه‌ها در چهار بخشه Monocicer Chamaecicer, Polycicer, و Acanthocicer قرار دارند. گونه‌ها مورد مطالعه بیومتری قرار گرفت و تعداد چهل صفت کمی و سی و هشت صفت کیفی مورد سنجش قرار گرفت. آنالیز فنتیکی با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام شد و فنوگرام گونه‌ها تهیه گردید. همچنین آنالیز PCA انجام گرفت و متغیرترین صفات مشخص شدند. در نهایت دانه و گرده‌های این گونه‌ها هم مورد بررسی با میکروسکوپ الکترونی S. E. M. قرار گرفت و جدول صفات جداگانه‌ای برای آنها تشکیل شد، سپس آنالیز فنتیکی و تهیه فنوگرام براساس صفات مورفولوژی بذر و گرده گونه‌ها انجام شد و نتایج زیر به دست آمد:
1- جدا شدن آرایه C. kermanense Bornm. به عنوان یک گونه مستقل و جدا از گونه C. spiroceras Jaub. & Spach برخلاف آنچه که در فلور ایران آمده است.
2- جدایی گونه C. subaphyllum از بخشة Polycicer و انتقال آن به بخشة Acanthocicer.
3- با وجود پلی مورفیسم برگی در گونه C. tragacanthoides Jaub. & Spach به نظر می رسد صفات گرده قادر به تفکیک واریته‌های گونه C. tragacanthoides می‌باشد.
4- تفکیک گونه‌های این جنس با استفاده از خصوصیات کمی و کیفی دانه‌ها.
5- تهیه جدول خصوصیات گرده و دانه کلیه گونه‌ها.

کلیدواژه‌ها


Hohen, P., 1999: Glossary of pollen and spore terminology.
Jalilian, N., Pakravan, M & Neamati, M. 2000: Flora of Iran, No. 33: Papilionaceae (Vicieae). -Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran.
Javadi, F & Yamaguchi, H. 2004: RAPD and seed coat morphology variation in annual and perennial species of the genus Cicer L. –Genet. Res. Crop. Evo. 151: 783-794.
Moore, P. D., Webb, J. A., Couirson. M. E. 1991: Pollen Analysis. -Oxford Black Well Scientific Publication.
Norusis, M. J. 1999;SPSS 9.0 Guide to Data Analysis . Amazoon, Chicago.
Rechinger, K. H., 1979: Flora Iranica (Papilionaceae) no. 140. -Akademische druck – u. Verlagsanstalt. Graz.
Sharifnia, F. & Chalabian, F. 1382: Illustrated Glossary of Botanical Terms (Translation). –Tehran.
Van der Maesen, L. J. G., 1972: Cicer L.; A Monograph of the genus, with especial reference to chickpea (Cicer arietinum). It's ecology and cultivatin. Medede lingen Landbou who geschool wageningen, pp: 1-127.
Van der Maesen, L. J. G., 1987: Origin, history and taxonomy of chickpea, In: saxena Me, singh KB (eds.) The chick pea, International publishing, London.
Zohary, M. & Heller, D. 1984; The genus Trifolium. -Israel Academy of sciences and Humanities. Pp: 41-51.