بررسی مقایسه ای سیتولوژیکی گونه های حامل ژنوم D در گروه Triticum-Aegilops

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 داشجوی دکتری ، گروه زیست شناسی دانشگاه اصفهان.

2 استادیار ، گروه زیست شناسی دانشگاه اصفهان.

3 استاد گروه زیست شناسی دانشگاه اصفهان.

چکیده

از آنجا که گندم نان (T. aestivum) دارای ژنوم D می باشد، دارندگان ژنوم D از جنس Aegilops، می تواند به عنوان منبع آللی مفید قابل انتقالی به گندم نان مورد استفاده قرار گیرد. در این تحقیق نحوه تقارن کاریوتایپی دارندگان ژنوم D از جنس Aegilops و نیز گونه T. aestivum، جهت بررسی ارتباطات تکاملی آنها مورد بررسی قرار گرفته است. در حدود 11 جمعیت متعلق به هفت گونه دارنده ژنوم D برای این بررسی مورداستفاده قرار گرفت. بر اساس پارامترهای ارزیابی شده در این تحقیق، در میان کلیه گونه های مطالعه شده، گونه Ae. cylindrica  نامتقارن ترین کاریوتایپ و در مقابل گونه Ae. vavilovii متقارن ترین کاریوتایپ را نشان می دهد. دو گونه Ae. crassa و Ae. vavilovii که دارای دو ژنوم مشترک (XD ) هستند، سطح تقارن کاریوتایپی مشابهی را نشان دادند. نتایج این بررسی با مقایسه با بررسی های پیشین نشان داد که درجه تقارن کاریوتایپی ژنوم D با زمان انشقاق گونه از والد خود ارتباط مستقیم دارد. نتایج این بررسی پیشنهاد می کند که بررسی تقارن کاریوتایپی می تواند ابزار مفیدی جهت شناخت ارتباطات و تغییرات ژنومی و نیز مقیاس مناسبی جهت تخمین تاریخ نسبی منشا آلوپلی پلوئیدی در خوشه ژنوم D باشد.

کلیدواژه‌ها


Agayev Y. M. 1996: Advanced squash methods for investigation of plant chromosomes. Fourth Iranian congress on crop production and breeding sciences. -Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran. 1-20.
Arano H. & Saito H. 1980: Cytological studies in family Umbelliferae 5. Karyotypes of seven species in subtribe Seselinae. -La Kromosomo II 17: 471-480.
Badaeva E. D., Amosova A., Muvavenko O. & Samatadze T. 2002: Genome differentiation in Aegilops. 3. Evolution of the D-genome cluster. –Pl. Syst. Evol. 231: 163- 190.
Bardsley D., Cuadrado A., Jack P., Harrison G., Castilho A. & Heslop-Harrison J. S. 1999):Chromosome markers in the tetraploid wheat Aegilops ventricosa analysed by in situ hybridization. –Theor. App. Genet. 99: 300-304.
Bennett M. D. 1982:Nucleotypic basis of the spatial ordering of the chromosomes in eukaryotes and implications of the order for genome evolution and phenotypic variation. In: Dover G.A. and Flavell R.B. eds., Genome Evolution. -London: Academic Press.
Bennett M. D. 1984:The genome, the natural karyotype and biosystematics. In: Grant WF ed., Plant Biosystematics. -Canada: Academic Press.
Cunado N., Garcia M. J., Callejas S., Fernandez A. & Santos J. L. 1996: The pattern of zygotene and pachytene pairing in allotetraploid Aegilops species sharing the D genome. –Theor. Appl. Genet. 93: 1175-1179.
Dubcovsky J. & Dvorak J. 1994: Genome origin of Triticum cylindricum, Triticum triuncialis, and Triticum ventricosum (Poaceae) inferred from variation in restriction patterns of repeated nucleotide sequences.  –Am. J. Bot. 81: 1327-1335.
Huziwara Y. 1962. Karyotype analysis is some genera of Compositae VIII. Further studies on the chromosomes of Aster. –Am. J. Bot. 49: 116–119.
Kihara H. 1947:Ancestors of Common Wheat (In Japanese). Sogensha: Tokyo, cited by Kimura M. and Ohta T. (1974). On some principles governing molecular evolution. -Proceedings of the National Academy of Sciences USA. 71 (7):2848–2852.
Kimber G. & Zhao Y. H. 1983: The D genome of the Triticeae. –Can. J. Genet. Cytol. 25: 581-589.
Levan A., Fredga K. & Sandberg A. A. 1964: Nomenclature for centromeric position on chromosomes. -Hereditas 52: 201-220.
 McFadden H. and Sears, E. R. 1946: The origin of Triticum spelta and its free  threshing hexapliod relatives. -Journal of Heredity, 37: 81-89. Cited in: Kimber G. & Zhao Y. H. (1983). The D genome of the Triticeae. –Can. J Genet. Cytol. 25: 581-589.
 Rayburn A. L. & Gill B. S. 1986: Molecular identification of the D-genome chromosomes of wheat. –J.  Hered. 77(4): 253-255.
Romero Zarco C. 1986: A new method for estimating karyotype asymmetry. -Taxon 35: 526–530.
Saeidi H., Rahiminejad M. R., Vallian S. & Heslop-Harrison J. S. 2006: Biodiversity of diploid D-genome Aegilops tauschii Coss. in Iran measured using microsatellites. –Genet. Resour. Crop. Evol. 53: 1477–1484.
Saeidi H., Rahiminejad M. R. & Heslop-Harrison J. S. 2008: Retroelement insertional polymorphisms show diversity and phylogeography within diploid D genome Aegilops tauschii (Triticeae, Poaceae) sub-taxa in Iran. –Ann. Bot. 101 (6): 855-861.
Sharma A. 1990: Taxonomy as related to genetic diversity in plants. –J. Indian Bot. Soc. 69: 1–3.
Sheidai M., Arman M. & Zehzad B. 2002: Chromosome pairing and B-chromosomes in some Aegilops (Poaceae) species and populations. -Caryologia 55 (3): 263-273.
Siljak-Yakovlev S. 1986: Etude cytogenetique et palynologique de Compositae ende´miques ou reliques de la flore yougoslave. -Doctoral thesis, Universite´ Paris.
Slageren M. W. 1994: Wild wheats; a monograph of Aegilops L. and Amblyopyrum (Jaub. & Spach) Eig. (Poaceae). Netherlands: Wageningen Agricultural  University.
Waines J. G. & Barnhart D. 1992: Biosystematic research in Aegilops and  Triticum. -Hereditas 116: 207-212.
Wan Y., Liu K., Wang D. & Shewry P. R. 2000: High-molecular-weight glutenin subunits in the Cylindropyrum and Vertebrata section of the Aegilops genus and identification of subunits related to those encoded by the Dx alleles of common wheat. –Theo. App. Genet. 101: 879-884.
Wang G. Z., Miyashita N. T. & Koichiro T. 1997: Plasmon analyses of Triticum (wheat) and Aegilops: PCR-single-strand conformational polymorphism (PCR-SSCP) analyses of organellar DNAs. -Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 94: 14570-14577.
Zhao Y. H. & Kimber G. 1984: New hybrids with D genome wheat relatives. -Genetics 106: 509-515.