مطالعه ساختار تشریحی برگ در گونه‌های جنس بادام از خا نواده گل سرخ در ایرا ن و کاربرد تاکسونومیک آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشکده زیست شاسی دانشگاه تهران.

2 دانشیار دانشکده زیست شاسی دانشگاه تهران.

3 مربی پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان.

4 مربی پژوهش موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور.

چکیده

در این تحقیق، ساختار تشریحی برگ شامل رگبرگ میانی و پهنک در22 گونه و هیبرید از گونه‌های جنس بادام در ایران مورد مطالعه واقع شد. از نظر فرم رویشی گونه‌های بادام به چهار فرم درختی، درختچه‌ای دارای براکی بلاست (شاخه‌های کوتاه)، درختچه‌ای فاقد براکی بلاست و درختچه‌ای خاردارتقسیم می‌شوند. مجموع 41 صفت تشریحی مشخص و بررسی شد که از میان آنها تنها برخی صفات متغیر و دارای ارزش تاکسونومیک بودند که مهم‌ترین آنها عبارتند از: وجود یا عدم وجودکرک و نوع آن در رگبرگ میانی و پهنک، طول سلولهای اپیدرمی فوقانی و تحتانی در رگبرگ و پهنک، وجود یا عدم وجود پارانشیم اسفنجی و ضخامت آن، تعداد لایه‌های پارانشیم نردبانی و ضخامت آن، زاویه دو بخش پهنک، شکل رگبرگ میانی، نسبت طول به عرض رگبرگ، وجود یا عدم وجود فیبر در اطراف بافت آبکش در رگبرگ میانی و ضخامت آن، وجود یا عدم وجود فلوئم داخلی و ضخامت آن، نسبت طول به عرض چوب و آبکش، ،ضخامت کلانشیم فوقانی و تحتانی در رگبرگ میانی و ضخامت پارانشیم فوقانی و تحتانی در رگبرگ.از ویژگیهای خاص تشریحی در گونه‌های جنس بادام،  می توان به تراکم لایه‌های پارانشیم نردبانی و عدم حضور پارانشیم اسفنجی در پهنک بیشترین تعداد گونه‌ها اشاره کرد که مربوط به شرایط اکولوژیک نیمه خشک می‌باشد. درحالی که صفات تشریحی برگ شواهد نسبتا مناسبی برای جداسازی گونه‌ها در جنس بادام هستند،این صفات برای جداسازی زیر جنسها یا بخش‌ها مفید نیستند و نتایج این مطالعه آناتومیکی نمی‌تواند طبقه‌بندی کلاسیک در سطح زیر جنس یا بخش را تایید نماید. 

کلیدواژه‌ها


Browicz, K., 1969: Amygdalus, in: Flora Iranica, no: 66 166-187.  -Akademische Druck und Verlagsanstalt, Graz, Austria.
Browicz, K., 1972: Amygdalus, in: Flora of Turkey and the East Aegean Islands: vol. 4:21-28. -Edinburgh Univ. Press, Edinburgh.
Browicz, K. & Zohary, D., 1996: The genus Amygdalus L. (Rosaceae): Species relationships, distribution and evolution under domestication. -Genetic Resources and Crop Evolution, 43: 229-247.
Cronquist, A., 1981: An Integrated System of Classification of Flowering Plants, pp.573-577. -Columbia University Press, New York, USA.
Khatamsaz, M., 1993: Rosa in Assadi & al. Flora of Iran no. 6: 274-315. -Research Institute of Forests and Rangelands Press, Tehran, Iran.
Lee, S. & Wen, J., 200l: A Phylogenetic analysis of Prunus and the Amygdaloideae (Rosaceae) using ITS sequences of nuclear ribosomal DNA. -American Journal of Botany, 88: 150-160.
 Metcalfe, C.R. & Chalk, L., 1957: Anatomy of the dicotyledones, vol. 1: 539-549. -Oxford University Press.
Shishkin, B. K. & Yuzepchuk, S. V., 1941: Amygdalus in: Flora of U.S.S.R: vol. 10: 389-407. -Moskva-Leningrad, Izd Akad Nauk SSSR.
Takhtajan, A., 1997: Diversity and classification of flowering plants, pp. 272-275. -Columbia University Press, New York, USA.
Zarinkamar, F., 1993, Comparative foliar anatomy of five xerophyte species from Iran. -Iranian Journal of Botany, 6(1): 153-168.
Zarinkamar, F. & Dinarvand, M., 2006, Anatomy-taxonomy of the Genus Ziziphus in Iran. -Iranian Journal of Botany, 12(1): 36-41.