بررسی‌های بیوسیستماتیک دو گونه اسپرس (Onobrychis viciifolia, O. altissima) در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار ، گروه زیست‌شناسی دانشگاه بوعلی‌سینا.

2 دانشیار ، گروه زیست‌شناسی دانشگاه بوعلی‌سینا.

3 دانشجوی کارشناسی ارشد ، گروه زیست‌شناسی دانشگاه بوعلی‌سینا.

چکیده

ویژگیهای ریخت‌شناسی، تعداد و رفتار کروموزومی در مرحله میوز در جمعیتهایی از گونه‌های Onobrychis viciifolia و  O. altissima متعلق به بخش Onobrychis مورد تجزیه و تحلیل قرارمی‌گیرد. تمام جمعیتهای متعلق به مناطق مختلف ایران تتراپلویید بوده و تعداد کروموزومهای آنها 28 x =4= n2 می‌باشد. شمارش کروموزومی پایه 7 =x  ثابت می‌ماند. برای گونه O. altissima  شمارشهای قبلی، 14 = x 2 = n2 و 28 = x 4 = n2 از منطقه قفقاز بوده است. نتایج، این نظریه را تأیید می‌نماید که زوج گونه Onobrychis viciifolia و O. altissima گونه‌های خویشاوندی هستند که از نسل مشترکی مشتق شده‌اند. عدم وجود پایه‌های دیپلوییدO. altissima  در ایران نشان می دهد که احتمالا ظهور جدید این گونه در قفقاز است. اگرچه جفت شدن کروموزومها و جدا شدن آنها در مرحله میوز منظم بود، لیکن بی‌نظمی‌های میوز شامل چسبندگی کروموزوم‌ها و تأخیر و تشکیل پل در آنافاز و تلوفاز، ناهم‌زمانی هستکها در متافاز II و دسیناپیس در متافاز I مشاهده گردید. گونه O. viciiflia برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود و هر دو گونه مذکور جزو گونه‌های کاشته شده می‌باشند.

کلیدواژه‌ها


Abou-el-Enain M. M. 2002: Chromosomal criteria and their phylogenetic implications in the genus Onobrychis Mill. sect. Lophobrychis (Leguminosae), with special reference to Egyptian species. -Botanical Journal of the Linnean Society 139: 409–414.
Aktoklu E. 2001: Two new varieties and a new record in Onobrychis from Turkey. -Turkish Journal of Botany 25: 359–363.
Avise J. C. 1994: Molecular markers, natural history and evolution. -Chapman and Hall, New York, NY.
Ball P. W. 1978. Onobrychis Mill. In: Tutin T. G., Heywood V. H., Burges N. A., Moore D. M., Valentine S. M., Webb D.A., eds. Flora Europaea Vol. 2. Cambridge. -Cambridge University Press, 187–191.
Baltisberger M. 1991: IOPB chromosome data 3. -International Organization of Plant Biosystematists Newsletter 17: 5–7.
 
Baptista-Giacomelli F. R., Pagliarini, M. S. & Almeida J. L. 2000: Meiotic behavior in several Brazilian Oat cultivars (Avena sativa L.). -Cytologia 65: 371-378.
Boissier P. E. 1872: Flora Orientalis. Sive Enumarito Plantarum in Oriente. A Graecia et Aegypto ad Indiae fines hueusque observatarum, Vol. 2. -Genevae.
Camacho J. P. M., Shabel T. F. & Beukeboom L. W. 2000: B-chromosome evolution. -Phil. Trans. R. Soc. Lond., B. 355: 163-178.
Crawford D. J. 1990: Plant molecular systematics. -John Wiley, NewYork, NY.
Duman H. & Vural M. 1990: New taxa from south Anatolia 1. -Turkish Journal of Botany 14: 45-48.
Hazarika M. H. & Rees H. 1976: Genotypic control of chromosome behavior in rye. X. Chromosome pairing and fertility in autotetraploids. -Heredity 22: 317-332.
Hedge I. C. 1970: Onobrychis Adans. In: Davis P. H., ed. Flora of Turkey and East the Aegean Islands. Vol. 3: 560-589. -Edinburgh University Press.
Jones R. N. & Rees H. 1982: B-chromosomes, 1st edn, Academic Press.
Karshibaev H. K. 1992: Chromosome numbers of some Fabaceae in Uzbekistan. -Tezisy 3 Soveshchanie Po Kariologii Ratenii 27: 1-2.
Khatoon S., Ali S. & Khatoon S. 1991: Chromosome numbers in subfamily Papilionoideae (Leguminosae) from Pakistan. -Willdenowia 20: 159-165.
Koduru p. R. K. & Rao m. K. 1981: Cytogenetics of synaptic mutants in higher plants. -Theor. Appl. Genet. 59: 197-214.
Kovach W. 1985-2002: Institute of Earth Studies, -University college of Wales, ABERYSTWYTH, (Shareware), -MVSP Version 3.2, 1985-2002 Kovach Computing Services -http://www.kovcomp.com/MVPs/downl2.html
Lock J. M. & Simpson K. 1991: Legumes of West Asia, a check-list. -Royal Bot. Gardens, Kew.
Mabberley D. J. 1997: The Plant Book. A portable dictionary of the vascular plants, 2nd ed. -Cambridge University.
Mansuelli R. W., Tanimoto e. y., Brown c. & Comai l. 1995: Irregular meiosis in a somatic hybrid between Solanum bulbocastanum and S. tuberosum detected by species-specific PCR markers and cytological analysis. -Theor. Appl. Genet. 91: 401-408.
Mesicek J. & Sojak J. 1992: Chromosome numbers of Monolia angiosperms. -Preslia 64: 193-206.
Nicklas R. B. & Ward S. C. 1994: Elements of error correction in mitosis: microtubule capture, release and tension.-Cell Biol. 126: 1241-1253.
pagliarini M. S. 1990: Meiotic behavior and pollen fertility in Aptenia cordifolia (Aizoaceae). -Caryologia 43: 157-162.
Pagliarini M. S. 2000: Meiotic behavior of economically important plant species: the relationship between fertility and male sterility. -Genet. Mol. Biol. 23: 997-1002.
Ranjbar M., Amirabadizadeh H., Karamian R. & Ghahremani, M. A. 2004: Notes on Onobrychis sect. Heliobrychis (Fabaceae) in Iran. -Willdenowia 34: 187-190.
Ranjbar M., Karamian R., Tolui Z. & Amirabadizadeh H. 2007: Onobrychis assadii (Fabaceae), a new species from Iran. -Ann. Bot. Fennici 44: 481-484.
Ranjbar M. 2008: Taxonomic notes on the genus Onobrychis sect. Hymenobrychis (Fabaceae) from Iran. -Nord. J. Bot. (in press).
Sheidai M., Attaei S. & Khosravi-reineh M. 2006: Cytology of some Iranian Stipa species (Poaceae) and populations. -Acta Bot. Croat. 65(1): 1-11.
Sottodeh M. & Akbarei B. 2007: Cytogenetic variability in several oil seed rape cultivars. -Pakistan Journal of Biological Sciences. 10 (4): 553-560.
Sirjaev G. 1925: Onobrychis generis revisio criteria. -Publications of the Faculty of Science, University of Masaryk 56: 96-97.
Slavivk B., Jarolivmovav V. & Chrtek J. 1993: Chromosome counts of some plants from Cyprus. -Candollea 48: 221-230.
Takhtajan A. L. Ed. 1990: Numeri chromosomatum Magnoliophytorum florae URSS. V. 1. -Leningrad.
Utsunomiya K. S., Bione N. C. P. & Pagliarini M. S. 2002: How many different kinds of meiotic abnormalities could be found in a unique endoamous maize plant? -Cytologia 67: 169-176.
Veilleux R. E. 1985: Diploid and polyploid gametes in crop plants: Mechanisms of formation and utilization in plant breeding. -Plant Breeding Review 3: 253-288.
Yakovlev G. P., Sytin A. K. & Roskov Yu. R. 1996: Legumes of Northern Eurasia, a check-list. -Royal Bot. Gardens, Kew.