ارزش تاکسونومیکی ساختار تشریحی برگ در گونه‌های جنس Oryzopsis Michx. (Poaceae) در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری / گروه زیست‌شناسی واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی

2 استاد / گروه زیست‌شناسی واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی

3 استاد / دانشکده علوم زیستی دانشگاه شهید بهشتی

4 استادیار / گروه زیست‌شناسی دانشگاه الزهرا

چکیده

هدف از این تحقیق، مطالعه صفات تشریحی و استفاده از آنها به منظور دستیابی به صفات تشریحی افتراقی برگ جهت تفکیک بهتر گونه‌های جنس Oryzopsis s. l. می‌باشد. بدین منظور، ساختار تشریحی برگ (بشره پشتی و برش عرضی) در 10 گونه از جنس Oryzopsis s. l. در ایران برای اولین بار مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق 43 صفت کمی و کیفی در 23 جمعیت کدگذاری و ارزیابی شدند. این صفات در میان گونه‌ها متغیر، اما در بین نمونه‌های یک گونه ثابت بودند. سپس نتایج با استفاده از روش‌های آماری PCA, NJ, UPGMA  مورد بررسی قرار گرفتند. آنالیز فاکتور بر اساس تجزیه به مولفه‌های اصلی نشان داد که متغیرترین صفات در بین گونه‌ها عبارتند از: تعداد و شکل سلول‌های کوتاه، شکل سلول‌های بلند، شکل دیواره سلول‌های بلند، وضعیت سلول‌های کوتاه، شکل سلول‌های حبابی، طول و تعداد سلول‌های بلند، تعداد دستجات آوندی، تمایز شعاعی مزوفیل، اسکلرانشیمی شدن سلول‌های غلاف درونی دسته‌های آوندی، عرض سلول‌های سیلیسی، حضور یا عدم حضور کرک‌های بلند در سطح شکمی و شکل سطح پشتی می‌باشند. سپس کلید شناسایی برای گونه‌های جنس Oryzopsis s. l. ارائه می‌شود.

کلیدواژه‌ها


Alemi, M., Attar, F. & Hamzeh`ee, B. 2007: Micro-morphological studies of indumentum in Bromus L. (Poaceae) as taxonomical evidence. -Iran. J. Bot. 13 (2): 129-137.
Barkworth, M. E., 1981: Foliar epidermis and taxonomy of North American Stipeae (Gramineae). -Systematic Botany. 6 (2): 136-152.
Boissier, E., 1884: Oryzopsis in Flora Orientalis. 5: 506-509. -Genevae et Basiliae.
Bor, N. L., 1968. Oryzopsis in Townsend, C. C., Guest, E.  & Al-Rawi, A. (eds.) Flora of Iraq  9: 410-418. -Minstry of Agriculture of the Republic of Iraq, Baghdad.
Bor, N. L., 1970: Oryzopsis in Rechinger, K. H. (ed.). Flora Iranica 70: 400-413. -Akademische Drick-U. Verlagsantal. Graz. Austria.
Clayton, W., Harman, K. T. Williamson, H., 1999: Onwards. Grass base-The online world grass Flora. ver 28th , Jan. 2008.
Clifford, H. T. & Watson, L., 1977: Identifying grasses: data, methods and illustrations. -Univ. Queensland Press, St. Lucia, Queensland, Australia.
Cope, T. A., 1982: Piptatherum in Nasir. E. & Ali. S. I. (eds.) Flora of Pakistan 143: 547-554. -Herbarium Royal Botanic Gardens Kew. London.
De Winter, B., 1965: The South African Stipeae and Aristideae (Gramineae). -Bothalia 8: 201-204.
Eslamy Jooiandeh, N., Zarrin-Kamar, F. & Assadi, M., 2008: Taxonomic value of leaf anatomy in Iranian fine-leaved Festuca. -Rostaniha.9 (2 ): 166-177.
Freitag, H., 1975: The genus Piptatherum (Gramineae) in southwest Asia. -Notes. Roy. Bot. Gard. Edinburgh 33: 341-408.
Ghahreman, A., Alemi, M.,  Attar, F., Hamzeh`ee, B. & Columbus, J. T. 2006: Anatomical studies in some species of Bromus L. (Poaceae) in Iran. -Iran. J. Bot. 12 (1): 1-14.
Keshavarzi, M., Khaksar, M. & Saifali, M., 2009: Studying leaf anatomical variation in Phalaris(Poaceae) species in Iran. -Shahid Chamran Univ., J. Sci., Section B., 23: 116-128.  
Metcalfe, C. R., 1960: Anatomy of the Monocotyledons. I- Gramineae. -Oxford University Press, London. 1-711.
Nasirzadeh, A., 2004: Cytomorphological studies on Oryzopsis species in Fars province, Project report no. 26692. -Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran.
Pilger, R., 1954: Das system der Gramineae. -Bot. Jahrb. Syst. 76: 281-384.
Prat, H. 1932: L`epidermis des Graminee etude anatomique et systematique . -Ann. Sci. Nat. Bot. (Serie X) 14: 117-324.
Raol, V. M. & Desai, R. J. 2009: Epidermal studies in some members of Andropogoneae (Poaceae). -Not. Bot. Hort. Agrobot. Cluj. 37: 59-64.
Smith, P. M., 1985: Piptatherum in Davis, P. H. (ed.) Flora of Turkey and the East Aegean Islands 9: 553-559. -Edinburgh at the University Press.
Watson, L. & Dallwitz, M. J. 1992: Onwards. The grass genera of the world: descriptions, illustrations, identification and information retrieval; including synonyms, morphology, anatomy, physiology, phytochemistry, cytology, classification, pathogens, world and local distribution, and references. Ver.28th, Nov. 2005.