مطالعه دانه گرده جنس Rosa L. (Rosaceae) در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد / دانشکده زیست شناسی دانشگاه تهران

2 استاد / دانشکده زیست شناسی دانشگاه تهران.

3 استاد پژوهش / موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور.

4 مربی پژوهشی / موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

در این مطالعه دانه گرده 13 گونه از جنس Rosa متعلق به دو زیر جنس Rosa و Hulthemia و یک دورگه با استفاده از میکروسکوپ نوری و الکترونی مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس شکل دانه گرده، در 11 تاکسون شکل Subprolate و به ندرت Prolate, Prolate- spheroidal مشاهده شد. دانه­های گرده سه شیار منفذی و ساختار دریچه شامل 3 ectocolpi و3 endopores است. endopores معمولا در بخش میانی ectocolpi  قرار گرفته‌اند. مشابه جنس­های دیگر این خانواده،تزئینات سطح دانه گرده شیاردارstriate) ) است که بر اساس صفاتی از جمله شیب، قطر و فاصله بین شیارها، تعداد و اندازه منافذ به 4 گروه اصلی و 4 زیر گروه تقسیم می‌شود. با این حال تزئینات نادر دیگری مثل  gemmate نیز مشاهده شد. بر اساس بررسی­های انجام شده مشخص شد که صفات گرده‌شناسی ابزار مفیدی برای جداسازی در سطح بخش و گونهدر این جنسهستند.

کلیدواژه‌ها


Arzani, K., Nejatian, M. A. & Karimzadeh, G., 2005: Apricot (Prunus armeniaca) pollen morphological characterization through scanning electron microscopy, using multivariate analysis. -New Zeal. J. Crop. Hort. 33: 381-388.
Australian Government. 2005: The Biology and Ecology of Rosa × hybrida (Rose). -Department of health and Ageing office of the Gene Technology Regulator.
Brunea, A., Starr, J. R. and Joly, S. 2007: Phylogenetic Relationships in the Genus Rosa: New Evidence from Chloroplast DNA Sequences and an Appraisal of Current Knowledge. -Syst. Bot. 32 (2): 366-378.
Bednorz, L., Maciejewska-Rutkowska, I., Wronska-Pilark, D. & Fujiki., Y., 2005: Pollen morphology of the Polish Species of the genus Sorbus L. -Acta Soc. Bot. Pol. 74: 315-322.           
Erdtman, G., 1952: Pollen Morphology and Plant Taxonomy. -Almqvist & Wiksell, Stockholm, 553 pp.
Fang, X., & Yi-Xuan., Y., 1990: Observation on pollen morphology and exine ultrastructure of Pyrus in China. -Chin. J. Bot. 3: 33-41.
Fatemi, N., 2009: Micromorpholigal studies on the genus RosaL. (Rosaceae) in Iran. -Ms.C. Thesis. University of Tehran. (In Persian).
Halbritter, H., Werber, M.,  Zetter, R.,  Frosch-Radivo, A., Buchner, R., & Hesse, M., 2007: Illustrated Handbook on Pollen Terminology. http://www.paldat.org/paldat-Terminology-large.pdf
Harley, M. M., 1992: The potential value of pollen morphology as an additional taxonomic character insubtribeOciminae (Ocimeae: Nepetoideae: Labiatae). pp. 125-138. In: Harley, R.M., Reynolds, T. (eds), Advances in Labiatae Science. -Royal Botanic Gardens, Kew, Richmond, Surrey, UK.
Hebeda, R., & Chinnappa, C. C., 1990: Studies on pollen morphology of Rosaceae in Canada. -Rev. Palaeobot. Palynol. 64: 103-108.
Holmgren, P. K., Holmgren, N. H., & Barnett, L. C., 1990: Index Herbariorum I: The Herbaria of the World, 8th ed. -Regnum Veg. 20.
Jacob, Y., & Pierret, V., 2000: Pollen Size and ploidy level in genus Rosa. -19th International Symposium on Improvement of Ornamental Plants.
Khatamsaz, M., 1992: Rosain Assadi & al. Flora of Iran no.6: 247-315.-Research Institute of Forests and Rengeland Press.Tehran, Iran.
Mabberley, D. J., 1997: The Plant Book, 2nd ed. -Cambridge University Press,  858 pp.
Moore, P. D., Webb, J. A., & Collinson, M. E., 1991: Pollen Analysis, 2nd ed.. -Blackwell scientific publications, 216 pp.
Madeleine, U., 2004: Domestication of wild Roses for fruit production. -Ph.D. dissertation. Swedish University of Agricultural Sciences.
Nilsson, O., 1972: Rosa L., In: Davis P. H. (ed), Flora of Turkey Vol. 4: 106-128. -Edinburgh University Press.
Potter, D., Eriksson, T., Evans, R. C., Oh, S., Smedmark, J. E. E., Morgan, D. R., Kerr, M., Robertson, K. R., Arsenault, M.,  Dickinson, T. A. & Campbell, C. S., 2007: Phylogeny and classification of Rosaceae. -Pl. Syst. Evol. 266: 5-43.
Reitsma, T., 1967: Some aspects of the pollen morphology of the genus Sanguisorba L. (Rosaceae). -Rev. Palaeobot. Palynol. 4: 305-310.
Ueda, Y., & Tomita, H., 1989: Morphometric analysis of pollen exine patterns in Roses. -J.  Japan. Soc. Hort. Sci. 58 (1): 211-220.
Vafadar, M., Attar, F., Maroofi,  H. & Mirtadzadini, M., 2010: Pollen morphology of AmygdalusL. (Rosaceae) in Iran. -Acta. Soc. Bot. Pol. 79 (1): 63-71.
Wissmemann, V., & Ritz, C. M., 2005: The genus Rosa (Rosoideae, Rosaceae) revisited: molecular analysis of nrITS-1 and atpB-rbcL intergenic spacer (IGS) versus conventional taxonomy. -Bot. J. Linn. Soc. 147: 275- 290.
Wissemann, V., & Ritz, C.M., 2007: Evolutionary patterns and processes in the genus Rosa (Rosaceae) and their implications for host-parasite co-evolution. Pl. Syst. Evol. 266: 79-89.     
Wronska-Pilarek, D., & Boratynska, K., 2005: Pollen morphology of Rosa gallicaL. (Rosaceae) from southern Poland.-Acta Soc. Bot. Pol. 74 (4): 297-304.
Wronska-Pilarek, D., & Lira, J., 2006: Pollen morphology of Polish species of the genus Rosa– I. Rosa pendulina. -Dendrobiology 55: 65-73.
Wronska-Pilarek, D., Malinski, T., & Lira, J., 2006: Pollen morphology of Polish species of genus Rubus – Part I. Rubus gracilis. -Dendrobiology 56: 69-77.  
Yuzepchuk, S., 1971:RosaL.In. Komarov V. L. (ed), Flora of the U.S.S.R. vol. 10: 322-380. -Academy of Science of the U.S.S.R.
Zamani, A., Attar, F., & Maroofi, H., 2010: Pollen morphology of the genus Pyrus (Rosaceae) in Iran. -Acta Biol Szeged. 54 (1): 51-56.
Zielinski, J., 1982: RosaL. In: Rechinger K. H. (ed.), Flora Iranica no. 152: 13-31. -Akademische Druck und Verlagsanstalt, Graz.