کاربرد مورفولوژی فندقه در رده بندی چند گونه از قاصدک (Asteraceae tribe Cichorieae) در ایران

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری سیستماتیک گیاهی / دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه زیست‌شناسی، تهران، ایران.

2 دانشیار / گروه زیست‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

3 استاد پژوهش / موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران.

4 عضو هیئت علمی / مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، فارس، ایران

5 استادیار / گروه زیست‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

چکیده

میکرومورفولوژی هفده گونه متعلق به جنس قاصدک (تیره آفتابگردان) با استفاده از میکروسکوپ الکترونی مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه دوازده صفت کمی و کیفی از قبیل طول، عرض و رنگ فندقه، نوع و اندازه تزئینات بدنه فندقه، طول منقار، طول و رنگ پاپوس بررسی شد. آنالیز خوشه­ای و آنالیز مولفه اصلی داده­ها نشان داد که میکرومورفولوژی فندقه در تفکیک گونه‌ها از یکدیگر نقش مهمی داشته در حالیکه جداسازی در سطح بخشه را تایید نمی­کند. نتایج نشان داد که شکل و تزئینات خارها در سطح فندقه نمی­تواند برای جداسازی تاکسون­ها در سطح گونه به اندازه سطح بخشه مفید باشد، در حالیکه اندازه تزئینات نشان داد که می­تواند به عنوان ابزار مناسبی برای تفکیک گونه­ها باشد. با اینحال به نظر می­رسد که میکرومورفولوژی میوه شواهدی را برای تعیین حدود گونه­ها و بخشه­ها فراهم می­کند، سپس نتایج با درخت های فیلوژنی بدست آمده از آنالیزهای ماکزیمم پارسیمونی و Bayesian ناحیه فاصله انداز درونی هسته­ای مقایسه شد. نتایج نشان داد که تاکسونومی جنس قاصدک با فیلوژنی آن سازگار نیست.

کلیدواژه‌ها


Abid, RD. & Qaiser, M. 2002: Cypsela morphology of Inula L. (s. str.) and its allied genera (Inuleae-Compositae) from Pakistan and Kashmir. -Pak. J. Bot. 34(3): 207-223.
Abid, R & Qaiser, M. 2007 a: Micromorphology of cypsela in the tribe Plucheeae from Pakistan. -Pak. J. Bot. 39(3): 671-677.
Abid, R. & Qaiser, M. 2007 b: Cypsela morphology of the genus Pulicaria Gaertn. (Inuleae-Asteraceae) from Pakistan. -Pak. J. Bot. 39 (4): 991-997.
Bednorz, L & Maciejewska-Rutkowska, I. 2010: SEM observation of pollen grains and fruits of the Pieniny Mountains Polish endemic species Taraxacum pieninicum (Asteraceae). -Biologia. 65 (2): 209-212.
Chehregni, A. & Mahanfar, N. 2007: Achene micro-morphology of Anthemis (Asteraceae) and its allies in Iran with emphasis on systematic. -IJAB. 3: 386-388.
Dittrich, M. 1968: Morphologische Untersuchungen an den Früchten der Subtribus Cardueae- Centaureinae (Compositae). -Willdenowia. 5: 67-107.
Doyle, J. J. & Doyle., J. L. 1987: A rapid DNA isolation procedure for small quantities of fresh leaf tissue. -Phytochem Bull. 19: 11-15.
Douzery, E. J. P., Pridgeon, A. M., Kores, P., Linder, P., Kurzweil, H. & Chase, M. W. 1999: Molecular phylogenetics of Dieseae (Orchidaceae); a contribution from nuclear ribosomal ITS sequencea. -Am. J. Bot. 86: 887-899
Drabkova, L. Z., Kirschner, J., Stepanek, J., Zavensky, L. & Vlcek, C. 2009: Analysis of nrDNA polymorphism in closely related diploid sexual, tetraploid sexual and polyploidy agamospermous species. -Plant Syst. Evol. 278: 67–85.
Glowacki, Z. 2004: Morphology and taxonomy of the genus Taraxacum (Asteraceae). -Fragmenta Floristica et Geobotania. Polonica. 6: 59–64.
Haque, M. Z. & Godward, M. B. E. 1984: New records of the Carpopodium in Compositae and its taxonomic use. -Bot J Linn Soc. 89: 321-340.
Jafari, E. & Assadi, M. 2007: Taraxacum aurantiacum (Asteraceae), A new record for the flora of Iran. -Iran J Bot. 13 (1): 47-48.
Kirschner, J. & Stepanek, J. 1993: The genus Taraxacum in the Caucasus. 1, Introduction. 2, The section Porphyrantha. -Folia Geobot Phytotax. 28: 295–320
Kirschner, J. & Stepanek, J. 1996: Modes of speciation and evolution of the sections in Taraxacum. -Folia Geobot Phytotax. 31: 415–426
Kirschner, J. & Štepanek, J. 1997: A nomenclatural checklist of supraspecific names in Taraxacum. -Taxon. 46: 87–98.
Kirschner, J. & Stepanek, J. 1998: A Monograph of Taraxacum sect. Palustria. -Institute of Botany, Pruhonice. 281.
Kirschner, J.,Štepanek, J., Mes, T. H. M., Den Mijs, J. C. M., Oosterveld, P., Storchova, H. & Kuperus,P. 2003: Principal features of cpDNA evolution in Taraxacum (Asteraceae, Lactuceae): a conflict with taxonomy. -Pl Syst Evol. 239: 231-255.
Kirschner, J. & Stepanek, J. 2004: New sections in Taraxacum. -Folia Geobot. 39: 259–274.
Kirschner, J. & Stepanek, J. 2005: Dandelions in Central Asia: Taraxacum sect. Suavia. -Preslia. 77: 263–276.
Kirschner, J. & Stepanek, J. 2011: Dandelions in Central Asia: a revision of Taraxacum section Stenoloba. -Preslia. 83: 491–512
Kreitschitz, A. & Valle`s, J. 2007: Achene morphology and slime structure in some taxa of Artemisia L. and Neopallasia L. (Asteraceae). -Flora. 202:570–580
Kynclova, M. 1970: Comparative morphology of achenes of the tribe Anthemidae Cass. (Asteraceae) and its taxonomic significance. -Preslia (Praha). 42: 33-53.
Lindberg, H.1935: Die Früchte der Taraxacum-Arten Finnlands. -Acta Bot Fenn. 17: 1–60.
Lopez-Vinyallonga, S., Mehregan, I., Garcia-Jacas, N., Tscherneva, O., Susanna, A. & Kadereit, J. W. 2009: Phylogeny and evolution of the Arctium–Cousinia complex (Compositae, Cardueae-Caruinae). Taxon. 58: 153–171.
Maddison, W. P. & Maddison, D. R. 2010: Mesquite (version 2.74): A modular system for evolutionary analysis.
Marciniuk, J, Vasut, R. J, Marciniuk, P. & Czarna, A. 2009: Taraxacum scanicum Dahlst. group (Section Erythrosperma) in Poland: Chorology and seed and pollen morphology of the Microspecies. -Acta Soc. Bot. Pol. 78 (2): 115-121.
Muir, M., Schlötterer, C. 1999: Limitations to the phylogenetic use of ITS sequences in closely related species and populations, a case study in Quercus petraea (Matt.) Liebl. [Online at: http://webdoc.gwdg.de/ebook/y/1999/whichmarker/m11/Chap11.htm]
Posada, D. 2008: Model Test: Phylogenetic Model Averaging. Mol. Biol. Evol. 25: 1253-1256.
Ritter, M. R & Miotlo, S. T. 2006: Micromorphology of fruit surfaces in species of Mikania Willd. (Asteraceae) occurring in Rio Grande dosul state, Brazil. Acta Bot. Bras. 20 (1): 241-247.
Ronquist, F. & Huelsenbeck, J. P. 2003: MRBAYES 3: Bayesian phylogenetic inference under mixed models. -Bioinformatics. 19: 1572-1574.
Schischkin, B. K. [ & Tzvelev, N. N., ed.]. 1964: Rod 1667. Oduvančik – Taraxacum Wigg. – In: Komarov V. L. (ed.), Flora SSSR. 29: 405–560, 728–754, Moskva & Leningrad.
Scholes, P., Dessein, S., D`hondt, C., Huysmans, S. & Smets, E. 2002: CARNOY: a new digital measurement tool for palynology. -Grana. 41: 124-126.
Sears, P. 1922: Variations in cytology and gross morphology of Taraxacum II. Senescence, Rejuvenescence, and Leaf Variation in Taraxacum. -Botanical Gazette. 73 (6): 425-446.
Stearn, W. T. 2004: Botanical Latin: History, Grammar, Syntax, Terminology & Vocabulary. eds. 4. -Timber Press.
Swofford, D. L. 2002: Phylogenetic Analysis Using Parsimony (PAUP). -Sinauer Associates, Sunderland, Massachusetts.
Uhlemann, I., Ritz, C. M. & Penailillo, P. 2009: Relationships in Taraxacum sect. Arcticas.l. (Asteraceae, Cichorieae) and allies based on nrITS. -Feddes Repert. 120: 35–47.
van Soest, J. L. 1977: Taraxacum Wiggers in Rechinger K. H. Flora Iranica. 122: 223-285. -Graz: Academische Druck & verlagsanstalt Graz.
Wu, J., Zhao, X. & Ning, W. 2011: Micro-morphological characteristics of Taraxacum F. H. Wigg. seeds from Northeastern China and taxonomic significance. –Chin. Bull. Bot. 46: 437-446.
Zavesky, L., Jarolimova, V. & Stepanek, J. 2005: Nuclear DNA content variation within the genus Taraxacum (Asteraceae). -Folia Geobot. 40: 91-104.
Zhu, S. X., Qin, H. N. & Shih, C.2006: Achene wall anatomy and surface sculpturing of Lactuca L. and related genera (Compositae: Lactuceae) with notes on their systematic significance. –J. Integ. Pl. Bio. 48 (4): 390-399.