مروری بر جنس نمدار در ایران، گزارش‌ها و گونه‌های جدید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش/مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران.

2 مربی پژوهش/مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران.

3 استاد پژوهش/موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور.

چکیده

در این مطالعه، تعداد زیادی نمونه درختی از رویشگاه‌های مختلف و نمونه‌های هرباریومی مورد مطالعه قرار گرفت. مشکلات تاکسونومیک فراوانی در رابطه با شناسایی گونه‌های جنس نمدار در ایران وجود دارد، نتایج مطالعات تعدادی از گیاه‌شناسان بر روی این جنس، تنها نمایانگر حضور گونه Tilia platyphyllos و در مطالعات برخی گونه Tilia dasystyla  و در تعدادی هم گونه Tilia rubra  در ایران است. در واقع نتایج مطالعات اکثر این گیاه شناسان، حاصل مطالعه بر روی تعدادی معدود نمونه هرباریومی و نمونه‌های زنده بود و نمی تواند منبع کاملی در خصوص قضاوت بر روی نمدار‌های ایران باشد. نتایج مطالعه 6 ساله در این بررسی، نشان داد که گونهTilia platyphyllos  در ایران انتشار نداشته زیرا مشخصه مهم این گونه عدم وجود سیخک در نوک دندانه‌ها است که در نمونه‌های نمدار ایران به چشم نمی‌خورد. تعداد گونه‌های نمدار ایران در این مطالعه  از 1 گونه به 6 گونه افزایش یافت و یک گونه هیبرید (Tilia xeuchlora) نیز شناسایی شد. تعدادی گونه شامل T. dasystyla, T. begonifolia, T. rubra وT. cordata  به عنوان اولین گزارش و گونه های  Tilia sabetii و Tilia stellato-pillosa به عنوان گونه‌های جدید برای اولین بار نامگذاری و شرح داده می‌شوند. کلید شناسایی جدید، مشخصات گیاه‌شناسی، رویشگاهی و اکولوژی گونه‌ها به همراه شکل و نقشه انتشارآنها نیز ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


Browičz, K., 1981.Tiliaceae in K. H. Rechinger (ed.) Flora Iranica no: 148: 5-7. –Graz.
Browičz, K., & Zielinski, J. 1982: Chorology of Trees and Shrubs in South-West Asia and Adjacent Regions, vol. 1.
Djavanshir, K, 1976; Five new woody species from the flora of Iran. -Iranian Journal of Natural Resources, no. 33: 48-59.
Loria, M., 1967: Sistematicheskii obzor lip Kavkaza. -Bot. Zurn. SSSR 52: 1789-1791.
Maleev, V. P. 1949: Tilia. In: Flora of the USSR. (eds. Komarov, V. L., Schischkin, B. K. and Bobrov, E. G). -Academy of Sciences, Moskva and Leningrad.
Krussmann, G., 1986: Manual of Cultivated Broad-Leaved Trees & Shrubs, vol. III, PRU-Z, Trans. By Michael E. London Timber Press.
Pigott, C. D. 2002: A review of chromosome numbers in the genus Tilia (Tiliaceae). –Edinb.  J. Bot. 59: 239–246.
Pigott, C. D. & Francis, B., 1999: The taxonomic status of Tilia dasystyla in Crimea, Ukraine. Edinb. J. Bot. 56: 161-173.
Pigott, C. D. 2006: Tilia endochrysea Hand.-Mazz. -Curtis,s Botanical Magazine, vol. 23: 56-61.
Pigott, C. D. 1969: The status of Tilia cordata and Tilia platyphyllos on the Derbyshire limestone -J. Ecol., no: 57 (2): 491-504.
Radoglou,K., Dobrowolska D., Spyroglou G. & Nicolescu V.-N. 2008: A review on the ecology and silviculture of limes (Tilia cordata Mill., T. platyphyllos  Scop. and  T. tomentosa Moench.) Forestry, Freiburg. 29pp.
Sabeti, H., 1976: Forest, Trees and Shrubs of Iran. -Research Organization of Agricultural and Natural Resources. 
Takhtajan, A. 1986: Floristic Regions of the World. – University of California Press.
Tang, Y. & Zhung, R., 1996: Geographical distribution of Tilia Linn. -Acta Phytotaxonomica Sinica, no. 34 (3): 254-264.
Veličković, M. 2010: Reduce developmental stability in Tilia cordata Leaves: effect of disturbed environment. -Periodicum Biologorum, vol. 112, no 3: 273-281.
Yusefzadeh, H., Tabari, M., Hosseinzadeh Kolagar, A., Assadi, M. & Zare, H., 2010(a): Variation in leaf morphologgy of Tilia spp. of in Hyrcanian forests. -Taxonomy and Biosystematics, 2 nd Year, no. 2, Sequence 3: 11-24.
Yusefzadeh, H., Tabari, M., Hosseinzadeh Kolagar, A., Assadi, M. & Satarian, A., 2010(b): Morphotypes of Tilia spp. Fruits in Hyrcanian forests. -Rostaniha, no. 11(1): 43-53.
Yusefzadeh, H., Tabari, M., Hosseinzadeh Kolagar, A., Satarian, A. & Assadi, M.,  2012: Utility of ITS region sequence and structure for molecular identification of Tilia species from Hyrcanian forests, Iran. -Plant Systematics and Evolution 298 (5): 947-961.