A NEW SPECIES OF NEPETA L. (LAMIACEAE) FROM IRAN

Document Type : Research Paper

Authors

1 Research Institute of Forests & Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran

2 Research Division of Natural Resources, Chaharmahal and Bakhtiari Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Shahrekord, Iran.

3 Research Institute of Forests & Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran

10.22092/ijb.2025.367297.1494

Abstract

Nepeta farsica of sect. Psilonepeta Benth., a new species from Fars province in southwest Iran, is described and illustrated. The new species is closely related to N. oxyodonta Boiss., N. bazoftica Jamzad, and N. laxiflora Benth., but can be distinguished from them by morphological and molecular characteristics. Morphologically, N. farsica differs from the close relatives in the inflorescence of many-flowered cymes, condensed at the end of branches, with a few lower verticillasters (vs. lax cymes, few-flowered verticillasters along the branches in N. oxyodonta, N. laxiflora, and N. bazoftica), tomentose indumentum with a few long multicellular hairs  (vs. short, dense canescent-velutinous in N. oxyodonta, glabrous to minutely papillose-glandulous in N. laxiflora, and minutely glandular papillose hairs and long articulated scattered hairs in N. bazoftica), calyx 11-14mm (vs. calyx 8-10 mm in N. oxyodonta, 7-10 mm in N. laxiflora; and 8.5-9 mm long in N. bazoftica). The new species also differs from its close relatives in the size of its floral leaves and corolla. In addition, molecular phylogenetic analysis results confirm their differences and show they are closely related compared to other species in the section Psilonepeta. Here we describe the new species and discuss the morphological and molecular differences between it and the closely related species. Illustrations and a distribution map of the new species and its close relatives will be presented.

Keywords

Article Title [Persian]

گونه جدیدی از جنس .NEPETA L از تیره نعنائیان (LAMIACEAE) از ایران

Authors [Persian]

  • زیبا جم‌زاد 1
  • مهرنوش پناهی 1
  • امین زراعتکار 2
  • بهنام حمزه 3
1 استاد، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
2 استادیار پژوهش، بخش منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران
3 دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
Abstract [Persian]

گونه Nepeta farsica  از بخشPsilonepeta Benth. ، گونه‌ای جدید از استان فارس درجنوب غرب ایران شرح داده شده و مصور می‌گردد. گونه جدید با گونه‌هایN. oxyodonta  و N. laxiflora وN. bazoftica  خویشاوند است ولیکن از آنها با صفات مورفولوژیکی و ملکولی متفاوت است. از نظر صفات گل‌آذین با داشتن گرزن‌های پرگل که به‌صورت مجتمع در انتهای شاخه‌های گل‌دهنده متراکم‌شده، همراه با تعدادی چرخه‌های پایینی، از گونه‌های مذکور که دارای گرزن‌های کم‌گل هستند و در طول شاخه‌های گل‌دهنده قرار دارند، قابل تشخیص است. همچنین با داشتن کرک‌های کوتاه نمدی و تعدادی کرک بلند چند‌سلولی پراکنده روی ساقه در مقابل ساقه با کرک‌های کوتاه نقره‌ای-مخملی در گونهN. oxyodonta  و بدون کرک یا با کرک‌های ریز زگیل مانند غده‌دار درگونه N. laxiflora، کرک‌های ریز زگیلی-غده‌ای و کرک‌های بلند چندسلولی پراکنده در گونه N. bazoftica تفاوت دارد. گونه جدید با کاسه گل به طول ۱۱-۱۴ میلی‌متر درمقابل کاسه ۸-۱۰ میلی‌متردر گونه N. oxyodonta، ۷-۱۰ میلی‌متر در گونه N. laxiflora، ۵/۸-۹ میلی‌متر در گونه N. Bazoftica تفاوت دارد. همچنین گونه جدید از نظر برگ‌های گل‌آذینی و اندازه جام گل از گونه‌های نزدیک به خود متفاوت است. به‌علاوه نتایج آنالیزهای ملکولی فیلوژنتیکی تفاوت‌های آنها را با یکدیگر و سایر گونه‌های بخش Psilonepeta نشان داد. در این مقاله شرح و تصاویر گونه جدید و نقشه پراکندگی جغرافیایی آن ارایه می‌گردد.

Keywords [Persian]

  • Lamiaceae: فیلوژنی مولکولی: Nepeta: گونه جدید : بخش Psilonepeta

References

Bentham, G. 1848: Labiatae. In: De Candolle, A.P., Prodromus Systematis Naturalis Regni Vegetabilis. Vol. 12. pp. 27-603. Parisiis: Victoris Masson.
Bachman, S., Moat, J., Hill, A.W., Torre, J., & Scott, B. 2011: Supporting Red List threat assessments with the GeoCAT geospatial conservation assessment tool. –ZooKeys 150: 26-117.
Boissier, E. 1878: Labiatae in Flora Orientalis, Vol. 4. Genevae et Basileae, H. Georg.
Bornmüller, J. 1899: Zwölf Neue Nepeta -Arten aus Persien, Kurdistan und Kleinasien. -Bulletin L’Herbier Boissier 7: 243.
Budantzev, A.L. 1992: The system and synopsis of the genus Lophanthus Adans. (Lamiaceae). -Bot. Zhurn. 77(9): 69-77 (in Russian).
Bunge, A. 1873: Labiatae Persicae.- Mém. Acad. Imp. Sci. St. -Pétersbourg, Sér. 7. 21(1): 54
Dirmenci, Yıldız & Hedge. 2010: Lophanthus (Lamiaceae) in Turkey: a new generic record and a new species. -Turk. J. Bot. 34: 123-129.
Freitag, H. 1972: Interesting and new Lamiaceae and Capparaceae from Afghanistan. -Notes Roy. Bot. Gard. Edinburgh 31(2): 352.
Hamzeh’ee, B. 2020: Final report of project, collection, and determination of native plant seeds of southern provinces (Khuzestan, Bushehr, Hormozgan, Fars, and Kerman) and preserving them in the Natural Resource Gene Bank (Phase I: endemic and rare plants). Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, 121 pp.
Jamzad, Z. 1998: A new species of Nepeta (Lamiaceae) from Iran. -Iran. J. Bot. 7(2): 249-253.
Jamzad, Z. 2009: Notes on the genus Nepeta L. (Lamiaceae, Nepetoideae). -Iran. J. Bot. 15(2): 141-145.
Jamzad, Z. 2012: Lamiaceae, In M. Assadi, M. Maassoumi & V. Mozaffarian (eds.) Flora of Iran, No. 76. Research Institute of Forests & Rangelands. Tehran.
IUCN. 2024: Guidelines for using the IUCN Red List categories and criteria version 16. Prepared by the Standards and Petitions Committee. Available from: http://www.iucnredlist.org/documents/RedListGuidelines.pdf (accessed 26 September 2024).
Moazzeni, H., Pirani, A., Memariani, F., Hosseini, S., Erfanian, M.B., Amiri, M.R., Vitek, E., Joharchi, M.R., Mummenhoff, K., & Lysak, M.A. 2025: Molecular phylogeny and biogeography of Lophanthus and its allies (Lamiaceae). -Perspectives in Plant Ecology, Evolution and Systematics 66: 125843, 1-15 https://doi.org/10.1016/j.ppees.2024.125843        
Rechinger, K.H. 1980: Labiatae Novae Iranicae, series tertia. -Pl. Syst. Evol. 134: 287-292.
Rechinger, K.H. 1982. Nepeta. pp. 108-216. In Rechinger, K.H. (ed.), Flora Iranica, No. 150., Akademische Druck- und Verlagsanstal, Graz.
Rose, J.P., Wiese, J., Pauley, N., Dirmenci, T., Celep, F., Xiang, C.-L. & Drew, B.T. 2023: East Asian-North American disjunctions and phylogenetic relationships within subtribe Nepetinae (Lamiaceae). -Molecular Phylogenetics and Evolution 187: 107873. https://doi.org/10.1016/j.ympev.2023.107873
Serpooshan, F., Jamzad, Z., Nejadstari, T., & Mehregan, I. 2018: Molecular phylogenetics of Hymenocrater and allies (Lamiaceae): New insights from nrITS, plastid trnL intron, and trnL-F intergenic spacer DNA sequences. -Nordic Journal of Botany 36: 1-2. https://doi.org/10.1111/njb.01600
Thiers, B. 2023: Index Herbariorum: A global directory of public herbaria and associated staff. New York Botanical Garden’s Virtual Herbarium. Available from: http://sweetgum.nybg.org/ih/
Xiang, C.Y., Fangluan G., Ivan J., Hong‐Peng L., Ye H., Hong Zh., Hong Z., Gui‐Tang W., & Dong Z. 2023: Using PhyloSuite for molecular phylogeny and tree‐based analyses. -iMeta, e87. https://doi.org/10.1002/imt2.87
Zeraatkar, A., Ghahremaninejad, F., & Khosravi, A. 2021: Floristic study of the suggested hunting-prohibited area of Dorodzan Dam (Central Zagros, Iran). -Rostaniha, 22(2): 230-249.
The Iranian Journal of Botany
Volume 31, Issue 1
June 2025
Pages 1-9

Files

History

  • Receive Date: 11 October 2024
  • Revise Date: 02 June 2025
  • Accept Date: 15 June 2025

Share

How to cite

Statistics